گلخانه هیدروپونیک یکی از انواع روش های کشت مدرن در فضاهای گلخانه ای است که در آن برای کشت محصولات از خاک استفاده نمی شود. این نوع گلخانه ها دارای مزایای زیادی است. در این مقاله شما می توانید با این نوع گلخانه ها و مزایای آن و نیز نحوه ساخت و هزینه های اجرای آن آشنا شوید.

گلخانه هیدروپونیک چیست؟

هدروپونیک یک روش کشت گیاهان است که در آن به خاک نیاز نیست. گیاهان گلخانه‌ای در کشت هیدروپونیک به جای خاک در آب غنی از مواد مغذی رشد خواهند کرد. همانطور که می‌دانید آب و اکسیژن برای رشد گیاه بسیار موثر و ضروری هستند. به همین دلیل در این نوع گلخانه ریشه‌ی گیاهان به طور مستقیم از محلول مواد مغذی تغذیه می‌کند و در تماس مستقیم با اکسیژن قرار دارد. در گلخانه هیدروپونیک، گیاهان زیادی را می‌توان پرورش داد، انواع گیاهان نظیر اسفناج، کاهو، نعناع، گشنیز، ریحان، توت فرنگی، فلفل تند و … را می توان در این گلخانه ها پرورش دارد.

نحوه ساخت گلخانه هیدروپونیک

ساخت گلخانه به روش هیدروپونیک به یک سری شرایط خاصی نیاز دارد، از این رو جهت انتخاب سیستم مناسب گلخانه باید تمامی فاکتورها را مد نظر قرار داد. از جمله این شرایط می‌توان به فضای مناسب برای ساخت گلخانه هیدروپونیک، نوع محصول انتخابی جهت کشت، میزان محصول قابل انتظار برای برداشت، میزان زمان مورد نیاز جهت ساخت، هزینه و سرمایه اولیه و… اشاره کرد. اگر قصد ساخت گلخانه به شیوه هیدروپونیک را دارید، بهتر است برای شروع کار یکی از سیستم های زیر را انتخاب کنید.

سیستم مکنده

سیستم مکنده جزو ساده‌ترین سیستم‌های گلخانه به شیوه هیدروپونیک محسوب می‌شود. این نوع سیستم مکانیکی را می‌توان به راحتی راه اندازی کرد. محیط کشت در این نوع سیستم داخل مخزن قرار دارد که محل قرارگیری آن در بخش بالایی مخزن متشکل از آب و مواد مغذی است. هر دو مخزن از طریق یک شمع یا فانوس به هم متصل شده‌اند. چنانچه قصد پرورش سبزیجات و گیاهان با اندازه کوچک را دارید، سیستم مکنده بهترین گزینه است. بایستی خاطر نشان کرد که این نوع سیستم جهت گیاهان بزرگ و گیاهانی نظیر کاهو که جهت رشد به آب زیادی نیاز دارند مناسب نیست.

 سیستم کشت شناور

کشت شناور یکی از سیستم‌های ساده جهت کشت سبزیجات به شیوه بدون خاک است. این نوع سیستم نیز به راحتی قابل راه‌اندازی است. گیاهان در کشت شناور درون پلیمر سفید و داخل مخزن قرار دارند. محل قرارگیری این بخش بالای مخزن مربوط به آب و مواد مغذی است. در این نوع سیستم اکسیژن مورد نیاز گیاهان به وسیله پمپ آب تامین می‌شود. کشت شناور برای پرورش گیاهانی که به آب زیادی جهت رشد نیاز دارند، توصیه می‌شود.

سیستم جزر و مد

سیستم جزر و مد یکی دیگر از انواع سیستم‌های موجود است که با کشت هیدروپونیک سازگاری دارد. در حالی که این در مقایسه با دو سیستم قبل ساختار پیچیده‌تری دارد، اما گلخانه‌داران از آن برای ساخت گلخانه هیدروپونیک استفاده می‌کنند. این نوع سیستم دارای مخزن کشت حاوی آب و مواد غذایی است که در نهایت به داخل مخزن اصلی برمی‌گردد. از جمله مزیت اصلی این نوع سیستم، وجود تایمر است که گلخانه‌دار با استفاده از آن قادر خواهد بود برنامه‌های دقیقی را تنظیم کند.

شرایط ضروری برای داشتن گلخانه با کشت هیدروپونیک

یک سری شرایط خاص جهت بهره‌مندی از گلخانه به شیوه هیدروپونیک آن هم با عملکرد مطلوب نیاز است. برای اینکه بتوانید انواع مختلفی از گیاهان را در گلخانه پرورش دهید باید شرایط زیر را برای آن تامین کنید:

نور مناسب

تامین نور مناسب برای گلخانه جزو اصلی‌ترین شرایط محسوب می‌شود. استفاده از چراغ‌های HID و T5 فلورسنت برای نوردهی این نوع گلخانه مناسب است. نکته‌ای که در زمان نورپردازی باید مد نظر قرار داد این است که جهت خاموش و روشن شدن لامپ‌ها لازم است که چراغ‌ها زمان‌دهی شوند.

شرایط محیط گلخانه

برای راه اندازی و احداث گلخانه هیدروپونیک باید شرایط لازم نظیر رطوبت، دمای محیط، مقدار سطح CO2 و سیستم گردش هوای مطلوب را فراهم کرد. دمای مناسب گلخانه به طور تقریبی بین 68 تا 70 درجه سانتیگراد تعیین شده است. در شرایطی که رطوبت مورد نیاز فضای گلخانه تامین نشود با مشکلات قارچی و کپک‌زدگی مواجه خواهید شد. 

البته مواد مغذی گلخانه با کشت هیدروپونیک را می‌توان به صورت ارگانیک و مصنوعی نیز تهیه کرد. انواع گوناگونی از مواد مغذی مخصوص کشت هیدروپونیک وجود دارد که همگی قابلیت حل شدن در آب را دارند. این نوع مواد مغذی برای سبزیجات و گیاهان گلدار متفاوت خواهد بود. لازم به ذکر است که جهت دستیابی به نتیجه مطلوب بایستی مواد مغذی را طبق دستور العمل آن مصرف کرد.

کیفیت آب مورد استفاده

در گلخانه هیدروپونیک به دلیل اینکه گیاهان به جای خاک در آب غنی از مواد غذایی رشد می‌کنند، کیفیت آب بسیار مهم است. از جمله فاکتورهایی که روی کیفیت آب اثرگذار است می‌توان به میزان PH آب و درصد مواد معدنی موجود در آب مصرفی گلخانه اشاره کرد. مقدار مواد معدنی آب باید در حد نرمال باشد در غیر این صورت لازم است تا فرآیند تصفیه صورت گیرد.

 ساخت گلخانه به روش هیدروپونیک چه مزایایی دارد؟

ساخت گلخانه به روش هیدروپونیک مزایای فراوانی دارد. یکی از مهم‌ترین فواید به کارگیری این نوع گلخانه افزایش رشد گیاهان به میزان 25 تا 30 درصد است. گیاهان و گل‌هایی که در خاک رشد می‌کنند جهت رشد نیاز به جذب مواد مغذی از خاک دارند، این در حالی است که در کشت هیدروپونیک مشکل کمبود مواد مغذی حل شده است و گیاه دسترسی دائمی به مواد غذایی خواهد داشت. در کشت هیدروپونیک تمرکز اصلی گیاه به جای توسعه ریشه، روی گسترش اندام‌های هوایی خواهد بود. از طرف دیگر به دلیل اینکه محیط گلخانه بسته است مقدار آب کمتری تبخیر می‌شود، از این رو در مصرف آب صرفه‌جویی خواهد شد. 

کشت هیدروپونیک بدین خاطر که مواد زائد مرتبط با رواناب خاک کمتری تولید می‌کند به محیط زیست ضرری نمی‌رساند. همچنین در کشت هیدروپونیک به خاطر اینکه ریشه گیاه از تمام جهات محصور بوده و فقط در قسمت قرار‌گیری گیاه باز است، احتمال رشد خزه بسیار بالا خواهد بود. از این رو معمولا جهت پیشگیری از رشد خزه در محیط پیرامون ریشه و همچنین جلوگیری از ورود نور خورشید به محیط گلخانه هیدروپونیک از مواد کدری نظیر لوله‌های پلیکا، کیسه‌های نایلونی سیاه رنگ گروبگ و… استفاده می‌شود.

اگر قصد احداث گلخانه به شیوه کشت هیدروپونیک را دارید پیشنهاد می‌شود که ساخت گلخانه را با شرکت گلخانه سازی گل سبز میثاق تجربه نمایید. گل سبز میثاق ارائه دهنده مناسب‌ترین قیمت ساخت گلخانه در کشور محسوب می‌شود.

بررسی هزینه‌ گلخانه هیدروپونیک

بررسی هزینه‌های لازم جهت راه‌اندازی گلخانه با کشت هیدروپونیک امری ضروری است. هزینه مورد نیاز برای گرفتن مجوز گلخانه و سیستم آبیاری تنها بخشی از هزینه‌ها است. از این رو در ادامه مطلب به توضیح مختصری در این رابطه پرداخته شده است.

هزینه لازم جهت خرید زمین

اولین مرحله برای احداث گلخانه، انتخاب محیط مناسب است. توصیه می‌شود پیش از انتخاب محل گلخانه از راهنمایی کارشناسان کشاورزی جهت تعیین مکان مناسب جهت احداث راهنمایی بگیرید. واضح است که هر چه متراژ زمین بیشتر باشد، جهت احداث گلخانه مناسب‌تر است. چنانچه تصمیم به گسترش گلخانه خود را دارید می‌توانید از تسهیلات بانکی استفاده کنید. حداقل ابعاد مناسب جهت راه‌اندازی گلخانه زمینی 5000 متری با مساحت 3000 متر خواهد بود. به دلیل اینکه در کشت هیدروپونیک به خاک نیاز نیست، عواملی نظیر خاک مطلوب، میزان فاصله و حریم جهت انتخاب محل مناسب مد نظر قرار نمی‌گیرد.

هزینه‌های مورد نیاز جهت خرید بذر و عناصر غذایی

به خاطر اینکه در کشت هیدروپونیک گیاه در جذب مواد مغذی هیچ دخالتی ندارد و تمامی مواد مورد نیاز در اختیارش قرار می‌گیرد، در نتیجه هزینه‌های خرید مواد غذایی بالا خواهد بود. همچنین جهت شروع پرورش گیاه در کشت هیدروپونیک به جوانه، بذر و هر نوع اجزای رویشی دیگر نیاز است.

هزینه‌ سیستم سرمایشی گلخانه هیدروپونیک

یکی از هزینه‌هایی که پیش از احداث گلخانه هیدروپونیک باید به آن توجه کرد، هزینه تهیه سیستم گرمایشی و سرمایشی است. برای سیستم سرمایشی این گلخانه می توان از سیستم سرمایشی فن و پد سلولزی گلخانه استفاده کرد. این سیستم سرمایشی برای این نوع گلخانه ها نیز مناسب است.

در فصول گرم سال گرمای مورد نیاز گلخانه از طریق اثر گلخانه‌ای رفع خواهد شد. ولی احتمال دارد گلخانه‌داران در برخی مناطق به دلیل آب و هوای سرد مجبور به استفاده از وسایل گرمایشی باشند. انواع مختلفی از سیستم‌های گرمایشی جهت فراهم‌سازی گرمای گلخانه به شیوه هیدروپونیک وجود دارد. 

از جمله این سیستم‌ها می‌توان سیستم گرمایشی از نوع مرکزی، موضعی و سیستم گرما‌تاب را نام برد. سیستم گرمایشی که استفاده کنید باید بتواند گرمای تولیدی را به خوبی و به صورت یکنواخت منتقل کند.

هزینه مربوط به تامین نور گلخانه

از دیگر هزینه‌هایی که در زمان راه‌اندازی گلخانه به ویژه در شهرهای کم نور باید به آن توجه کرد، هزینه نورپردازی است. در زمینه نور گلخانه باید بدانید که برخی از گیاهان برای رشد مطلوب به نور بیشتری احتیاج دارند.

هزینه لازم جهت تهیه لوله گالوانیزه

برای راه‌اندازی گلخانه به روش کشت هیدروپونیک باید لوله گالوانیزه به کار برد. این نوع لوله‌ها در دو نوع گرم و سرد وجود دارد که لوله گالوانیزه گرم در مقایسه با سرد مقاومت بالایی دارد و البته گران‌تر است. 

پاسخ به برخی سوالات متدوال

1-بستر کشت هیدروپونیک باید چه خصوصیتی داشته باشد؟

در ساده‌ترین و قدیمی‌‌ترین روش استفاده از گلخانه هیدروپونیک، گیاهان را در بسترهایی از جنس کاه پرورش می‌دادند و مواد غذایی مورد نیاز گیاهان به این بسترها اضافه می‌کردند. اما امروزه روش‌های مدرن‌تری جهت بستر کشت هیدروپونیک بکار برده می‌شود مانند روش NFT که در آن مواد غذایی بصورت یک لایه نازک در اختیار گیاه قرار می‌گیرد.

2-در ساخت گلخانه هیدروپونیک از چند نوع سیستم تغذیه گیاهان استفاده می‌شود؟

بطور کلی در کشت هیدروپونیک از دو نوع سیستم باز و بسته استفاده می‌شود. در سیستم باز عناصر شیمیایی مورد نیاز گیاه اعم از ماکرو و میکرو فقط یک بار در دسترس گیاه قرار می‌گیرد. مواد مغذی بعد از استفاده از بخش پایین بسترهای کشت و از طریق منافذی که در زیر بستر تعبیه شده است، خارج می‌شود. اما در سیستم بسته کشت هیدروپونیک گیاه می‌تواند از مواد مغذی چندین بار استفاده کند. در این نوع سیستم جهت جلوگیری از افت کیفیت محلول غذایی،  به طور دائم عناصر مورد نیاز گیاه توسط دستگاه‌هایی چک می‌شود. آن بخشی از عناصر غذایی که توسط ریشه جذب شده است به محلول اضافه خواهد شد.

3-مزایای کشت هیدروپونیک در گلخانه چیست؟

در کشت هیدروپونیک نیازی به شخم و آبیاری نیست و از مصرف آب به صورت قابل ملاحظه‌ای کاسته شده است. همچنین ضد عفونی کردن محیط رشد بسیار ساده و کم هزینه است. زیرا محلول غذایی مایع به راحتی قابل کنترل هستند. علاوه براین در مکان‌هایی که خاک مناسب وجود ندارد و یا دچار بعضی بیماری‌ها شده است، گلخانه هیدروپونیک قابل استفاده است. کنترل شرایط محیطی از جمله نور، دما، رطوبت و ترکیب هوا بسیار کار راحتی است. بنابراین شرکت سازنده گلخانه گل سبز فرداد میثاق به شما پیشنهاد می‌کند احداث گلخانه هیدروپونیک خود را به آن ها بسپارید تا از یک گلخانه با کیفیت و مناسب بهره‌مند شوید.

4-قیمت ساخت گلخانه هیدروپونیک چقدر است؟

با توجه به نوع موادی که در ساخت گلخانه مورد استفاده قرار می‌گیرد، مقدار هزینه آن متفاوت خواهد بود. به طور معمول بیشترین هزینه به گلخانه ای که با پوشش شیشه‌ای و قاب فلزی ساخته شده باشد، اختصاص می‌یابد. البته سایر پوشش‌ها مانند : گلخانه پلی کربنات ،گلخانه نایلونی هزینه متوسطی دارند. باید خاطر نشان کرد که هزینه مربوط به تجهیزات حرارتی و تهویه به نوع سازه و ابعاد گلخانه بستگی دارد.

شرکت گل سبز میثاق مجری گلخانه هیدروپونیک

شرکت گل سبز میثاق با بیش از 3 دهه تجربه، یکی از شرکت های برتر گلخانه ساز و مجری گلخانه هیدروپونیک است. این شرکت با گروه فنی و مهندسی مجرب خویش توان اجرای پروژه های شما را دارد. گل سبز میثاق تامین کننده انواع تجهیزات گلخانه ای شامل انواع هیتر، فن گلخانه و … می باشد. همچنین این شرکت تولید کننده انواع اتصالات گلخانه برای ساخت سازه های گلخانه ای است. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت این شرکت به نشانی https://golesabzemisagh.ir/ مراجعه کنید.