قراردادهای آتی مرسوم (Futures Contracts) همیشه یک تاریخ انقضا دقیق دارند. اگرچه قیمت دارایی در این قرارداد با قیمت آن در بازار نقدی (اسپات) اختلاف دارد، اما این دو قیمت همیشه در زمان تسویه قرارداد همگرا میشوند. در مقابل، یک نوع قرارداد آتی به نام قرارداد دائمی (Perpetual Contracts) وجود دارد که هرگز منقضی نمی‌شوند و هرگز به معنای مرسوم تسویه نمی‌شود. لذا قیمت این قرارداد می‌تواند به طور قابل توجهی متفاوت از قیمت دارایی پایه باشد.
برای جلوگیری از این اتفاق، صرافی‌ها از کارمزد فاندینگ ریت استفاده می‌کنند تا قیمت قرارداد را به قیمت دارایی پایه نزدیک نگه دارند. برای فهم دقیق‌تر مکانیزم فاندینگ ریت، نحوه محاسبه آن و مدل‌هایی مختلف آن، در ادامه با ما همراه شوید. برای بررسی قیمت بیت کوین و تحلیل بیت کوین کلیک کنید.
فاندینگ ریت چیست؟
همانطور که گفتیم، فاندینگ ریت به کارمزدهای دوره‌ای (هر 8 ساعت) بین تریدرها می‌گویند که به کمک آن‌ها می‌توان قیمت قراردادهای آتی دائمی را به قیمت بازار نقدی یا اسپات نزدیک کرد. همه صرافی‌های ارز دیجیتال از کارمزد فاندینگ ریت برای قراردادهای دائمی خود استفاده می‌کنند.
فاندینگ ریت با در نظر گرفتن نرخ بهره هر دو ارز (جفت معاملاتی) و شاخص پریمیوم (اختلاف بها) محاسبه می‌شود که نتیجه آن یا یک عدد مثبت است (تریدرهای لانگ به تریدرهای شورت می‌پردازند) یا یک عدد منفی (تریدرهای شورت به تریدرهای لانگ می‌پردازند). در صرافی بایننس، کارمزد فاندینگ ریت هر 8 ساعت یکبار اعمال می‌شود و نرخ آن تعیین می‌کند که چه کسی به چه کسی پرداخت می‌کند. این مبادله پرداخت ها باعث می‌شود که آخرین قیمت بازار فیوچرز به قیمت بازار نقدی نزدیک شود.
واحد استاندارد فاندینگ ریت درصد است. گفتنی است، فاندینگ ریت بیانگر احساسات معامله گران است، بنابراین تحلیلگرتان اهمیت زیادی برای این شاخص قائل هستند.
فاندینگ ریت مثبت
فاندینگ ریت مثبت (Positive) بیانگر این است که بیشتر تریدرها روی صعود قیمت شرط‌بندی می‌کنند و به اصطلاح گاوی هستند و معامله گرانی که در موقعیت‌های لانگ (long) قرار دارند به آن‌هایی که در موقعیت‌های شورت (short) قرار دارند کارمزد می‌پردازند.
فاندینگ ریت منفی
در مقابل شاخص فاندینگ ریت منفی (Negative) نشان دهنده این است که اغلب تریدرها نزولی (خرسی) هستند و تریدرهایی که در موقعیت‌های شورت قرار دارند به آن‌هایی که پوزشن لانگ دارند کارمزد پرداخت می‌کنند.
نحوه کار فاندینگ ریت (صرافی بایننس)
فرض کنید که قیمت اتریوم در بازار فیوچرز بالاتر از بازار نقدی یا اسپات است؛ یعنی تریدرها پیش‌بینی کرده‌اند که قیمت اتریوم افزایش می‌یابد، به همین دلیل وارد پوزیشن لانگ میشوند. برای نزدیک کردن قیمت در دو بازار، باید کاری کرد که معامله‌گران نسبت به نگه داشتن پوزیشن‌های خود یا ورود به پوزیشن‌های لانگ جدید دلسرد شوند و در نتیجه فشار خرید کاهش یابد. در طرف دیگر تریدرهای شورت باید انگیزه لازم را داشته باشند که پوزیشن خود را حفظ کنند یا قرارداد جدید شورت ثبت کنند که باعث کمتر شدن قیمت در بازار فیوچرز شود. در این حالت بازارگردان از کسانی که پوزیشن لانگ دارد درصدی را به‌عنوان فاندینگ ریت کسر می‌کند و به دارندگان پوزیشن شورت می‌دهد.
فاندینگ ریت شامل دو مؤلفه است: نرخ بهره و اختلاف بها یا پریمیوم. نرخ بهره معمولاً ثابت است اما پریمیوم با توجه به اختلاف قیمت بین قرارداد دائمی و قیمت بازار متفاوت است.
نرخ بهره چیست؟
هر قراردادی که در صرافی‌های ارز دیجیتال منعقد می‌شود، دارای یک واحد ارزی پایه (Base currency) مانند بیت‌کوین و یک واحد ارزی موسوم به کوت (Quote currency) مانند دلار است. نرخ بهره تابعی از نرخ‌های بهره میان این دو واحد است. در صرافی مانند بایننس فاندینگ ریت هر ۸ ساعت به‌روزرسانی می‌شود. نرخ بهره هم ثابت و معادل ۰.۰۱ است. هر روز هم که سه دوره ۸ ساعته دارد. پس بهره روزانه در این صرافی معادل ۰.۰۳ است.
برای مثال، نرخ بهره در صرافی بایننس روزانه برابر با 0/03 درصد تعیین می‌شود. با توجه به اینکه در طول یک روز، سه بار عملیات محاسبه فاندینگ ریت صورت می‌گیرد، در هر مرتبه، نرخ بهره برابر با 0/01 درصد در نظر گرفته می‌شود. البته، باید توجه کنید که برای برخی از قراردادها مانند BNBUSDT و BNBBUSD استثنا قائل میشوند و نرخ بهره صفر در نظر گرفته می‌شود.
صرافی‌ها روش‌های مختلفی برای محاسبه فاندینگ ریت دارند؛ به همین علت این نرخ در پلتفرم‌های مختلف فرق داشته باشد. برای بررسی و مقایسه فاندینگ ریت در صرافی‌های مختلف می‌توانید از سایت Coinglass استفاده کنید.
قیمت قرارداد دائمی و قیمت بازار ممکن است در طول نوسانات شدید بازار از یکدیگر فاصله بگیرند. در چنین مواقعی، پریمیوم متناسب با آن افزایش یا کاهش می‌یابد. اختلاف قیمت زیاد به معنی بالا بودن شاخص پریمیوم است. در سوی مقابل، پریمیوم پایین، نشان دهنده اختلاف اندک بین دو قیمت است.
نقش شاخص فاندینگ ریت در جهت بازار
عامل مهمی که در شاخص فاندینگ ریت بسیار تاثیرگذار است، لوریج یا اهرم است. در واقع هر چه خریداران از اهرم‌های سنگین‌تری در معاملات خود استفاده کنند، تأثیرشان بر مثبت شدن نرخ فاندینگ ریت بیشتر می‌شود و در مقابل هرچه فروشندگان از اهرم بیشتری استفاده کنند، تأثیر آن بر منفی شدن این شاخص بیشتر است.
فاندینگ ریت و ارتباط آن با بیت کوین
در هنگان ترید کردن بیت‌کوین زمانی که شاخص فاندینگ ریت منفی می‌شود بهتر است از بازار دور بمانید. اما زمانی که شاخص با شیب زیادی رو به منفی‌تر شدن پیش می‌رود، باید وارد معامله شد. در این حالت، معاملات شورت نمی‌توانند زیاد دوام بیاورند. در زمان صعودی شدن بازار هم روند مشابهی در پیش است. زمانی وارد عمل شوید که فاندینگ ریت مثبت است اما با افزایش شاخص از حجم معاملاتتان بکاهید.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، فاندینگ ریت به‌نوعی احساسات حاکم در بازار ارز دیجیتال را نیز منعکس می‌کند. بررسی‌های آماری نشان می‌دهند که همواره، همبستگی معناداری بین میزان فاندینگ ریت در معاملات قراردادهای دائمی و روند حرکت قیمت ارزهای دیجیتال در بازار اسپات وجود دارد.
تریدرهای بیت کوین با توجه به پیش‌بینی‌های خود نسبت به روند آتی قیمت، وارد پوزیشن‌های لانگ و شورت در قراردادهای دائمی BTC میشوند. اگر آن‌ها بیشتر به پوزیشن لانگ بیت کوین روی بیاورند، فاندینگ ریت مثبت می‌شود. از این جهت می‌توان گفت که بیشتر فعالان انتظار دارند که قیمت بیت کوین در آینده افزایش یابد. عکس همین موضوع هنگام منفی شدن فاندینگ ریت رخ می‌دهد.
سخن پایانی
در این مطلب به مفهوم فاندینگ ریت و نحوه کار آن پرداختیم. اساساً کارمزد فاندینگ ریت با هدف نزدیک نگه داشتن قیمت قرارداد دائمی و قیمت بازار نقدی یک دارایی اعمال می‌شود؛ بنابراین، بهترین راه برای معامله‌گران این است که استراتژی‌های معاملاتی خود را برای استفاده از فاندینگ به‌منظور کسب سود در بازارهای متعادل و کم‌نوسان به کار بگیرند.