لبنان امروز با بزرگترین بحران اقتصادی تاریخ خود مواجه است، بحرانی که به طور کامل بر سطح زندگی روزانه مردم آن تاثیر گذاشته و مردم این کشور این روزها تنها برای امرار معاش خود کار می‌کنند و نیازهای ثانویه و تجملات را رها کرده‌اند.
به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری آناتولی ترکیه، بانک جهانی در ابتدای ژوئن گذشته بحران در لبنان را یکی از شدیدترین و بدترین بحران‌های جهان توصیف کرده و آن را در دسته سه بحران بزرگ ثبت شده در تاریخ از اواسط قرن ۱۹ قرار داد.
اکنون سوال این است که بزرگترین تغییرات اجتماعی رخ داده در سال ۲۰۲۱ در لبنان کدام هستند؟
نرخ ۷۴ درصدی فقر
درست است که انتظار می‌رفت نرخ فقر در لبنان طی سال جاری میلادی به دلیل بروز بحران اقتصادی بالا رود؛ اما در واقع این نرخ بسیار زیاد بود.
طبق گزارش کمیته اقتصادی و اجتماعی غرب آسیای سازمان ملل، فقر تقریباً ۷۴ درصد از مجموعه ساکنان لبنان را در بر گرفته و این درحالی است که این شاخص در سال ۲۰۲۰ میلادی ۵۵ درصد و در سال ۲۰۱۹ نیز ۲۸ درصد ثبت شده بود.
عاملی که باعث رشد این نرخ شده، کاهش ارزش پول لبنان در برابر دلار آمریکا بوده است، به این ترتیب حقوق لبنانی‌ها ارزش خود را از دست داده و توانایی خرید آنها کاهش یافت.
در طول بیش از بیست و پنج سال گذشته ارزش لیره لبنان در مقابل دلار تقریبا ثابت و حدود ۱۵۱۰ بود؛ اما برای اولین بار در دسامبر ۲۰۱۹ این عدد تغییر کرد و به طور تدریجی ارزش لیره لبنان کاهش یافت تا جایی که در دسامبر جاری به حدود ۲۹ هزار لیره در برابر هر دلار رسید.
افزایش جرائم سرقت
منطقی است که بی‌ثبات اجتماعی بر وضعیت امنیتی کشور تاثیر بگذارد، این مساله در پژوهشی که موسسه بین‌المللی اطلاعات آن را منتشر کرد، آشکار است، نرخ جرائم سرقت در سال ۲۰۲۱ در قیاس با سال گذشته میلادی ۱۳۷ درصد افزایش داشته است.
این موسسه که یک شرکت مستشاری تاسیس شده در سال ۱۹۹۵ در بیروت بوده و در زمینه فراهم کردن اطلاعات و تحلیل آنها در جهان عرب فعالیت دارد، دلایل افزایش جرائم سرقت را بحران اقتصادی و معیشتی در لبنان و افزایش نرخ بیکاری می‌داند.
مهاجرت‌های قانونی و غیرقانونی
همین شرایط در مورد مهاجرت نیز وجود دارد و تعداد مهاجران و مسافران لبنانی که در جستجوی فرصت‌های شغلی و یا حتی برای دریافت خدمات اساسی چون برق، آب و بهداشت که در لبنان وجود ندارد، مهاجرت می‌کنند، رو به افزایش است.
طبق گزارش این موسسه تعداد لبنانی‌های مهاجر و مسافر از ابتدای سال ۲۰۲۱ تا اواسط نوامبر ۲۰۲۱ به ۷۷ هزار و ۷۷۷ تن افزایش یافت، این در حالی است که تعداد آنها در سال ۲۰۲۰ میلادی ۱۷ هزار و ۷۲۱ تن بود.
کانادا یکی از مقاصد مهم لبنانی‌ها برای مهاجرت است، انیس ابی سعد، از مشاوران حقوقی در کانادا به خبرگزاری آناتولی گفت: میزان درخواست مهاجرت به کانادا در سال ۲۰۲۱ از ۲۰ به ۴۰ درصد رسیده و بیشتر کسانی که درخواست مهاجرت دادند، از گروه جوانان و متخصصان هستند.
مهاجرت‌های غیرقانونی از لبنان نیز افزایش داشته‌اند این در حالی است که تا پیش از این مهاجرت‌های غیرقانونی تنها به آوارگان سوری اختصاص داشت؛ اما اکنون لبنانی‌ها نیز با وجود خطرات گسترده و متعدد این نوع از مهاجرت اقداماتی را در این راستا آغاز کرده‌اند.
آمار رسمی از تعداد کسانی که به شکل غیرقانونی و با کشتی و یا قایق‌های کوچک لبنان را به مقصد کشورهای اروپایی ترک کردند، وجود ندارد.
برخی افراد مطلع در این خصوص اظهار کردند: بیشتر مهاجران غیرقانونی را نیز گروه جوانان تشکیل می‌دهند و این به معنای آن است که ترکیب جمعیتی لبنان به زودی تغییر خواهد کرد و لبنان بخش بزرگی از نیروی انسانی تولید کننده و نیروی کار خود را از دست خواهد داد.
خودکشی
طبق آمارارائه شده در کنفرانس “شکستن سکوت درباره خودکشی” در لبنان هر ۴۸ ساعت دست‌کم یک نفر اقدام به خودکشی می‌کند.
تعداد موارد فوت به دلیل خودکشی که نیروهای امنیتی لبنان ثبت کردند، در طول ۱۱ سال به ۱۳۶۶ مورد رسیده که ۶۶ درصد آنها را مردان تشکیل می‌دهند.
انفجار اجتماعی بعید است
شادی نشابه، پژوهشگر سیاسی و اجتماعی لبنانی اظهار کرد: سیاست‌های پولی که پس از توافقنامه طائف در لبنان دنبال شدند، در کنار اجرا نشدن اصلاحات از سوی مقامات لبنان و سهمیه‌بندی‌های سیاسی همگی موجب افزایش وخامت شرایط مالی و اقتصادی و کاهش ارزش پول این کشور و در نتیجه افزایش نرخ مهاجرت، بیکاری، فقر و خودکشی در این کشور شدند.
نشابه افزود: پس از انقلاب ۱۷ اکتبر ۲۰۱۹ در مردم لبنان امیدی برای تغییرات اساسی شکل گرفت؛ اما پس از محقق نشدن این هدف، بخش بزرگی از مردم لبنان تسلیم شدند.
این پژوهشگر سیاسی و اجتماعی درباره احتمال بروز یک انفجار اجتماعی در این کشور نیز گفت: چنین مساله‌ای به یک تصمیم داخلی یا خارجی نیاز دارد و در حال حاضر اراده‌ای برای بروز این انفجار وجود ندارد.
او افزود: یک تصمیم منطقه‌ای و بین‌المللی وجود دارد که لبنان به سطح فروپاشی فراگیر و کامل نرسد در واقع هنوز حمایت‌های خارجی و کمک‌های بشردوستانه برای لبنان انجام می‌شوند و این باعث آرام شدن مردم و جلوگیری از بروز انفجار اجتماعی شده است.
راه‌حل‌های مد نظر
تا این ساعت هیچ چیزی نشان نمی‌دهد که وضعیت لبنان طی چند ماه آتی بهبود خواهد یافت؛ اما نشابه در ادامه گفت‌وگوی خود چندین راه‌حل را که می‌تواند وضعیت لبنان را بدون ایجاد تغییرات منفی در جامعه تثبیت کند، ارائه کرد.
او گفت: ما دو مساله مهم پیش رو داریم، اولی انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری است، ساختار سیاسی لبنان یک تغییر نیاز دارد و این تغییر با ورود چهره‌های مستقل به پارلمان محقق می‌شود؛ اما ماموریت دوم اجرای اصلاحات است که حاکمیت از آن فرار می‌کند.
جامعه جهانی از حاکمیت لبنان می‌خواهد اصلاحات فراگیری را انجام دهد و در کنار آن وضعیت خدمات دهی به مردم در این کشور و در راس آنها برق بهبود یابد و انتخابات پارلمانی در تاریخ خود یعنی بهار ۲۰۲۲ برگزار شود تا لبنان بتوانند کمک‌های بشردوستانه را دریافت کند.
امروز تنها می‌توان گفت لبنان به یک درمان فوری و ریشه‌ای نیاز دارد چرا که مردم آن از بحران‌های پیاپی که این کشور را فرا گرفته خسته و ناامید هستند.
انتهای پیام