روند رو به رشد تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی، در نقاط مختلف استان فارس، خصوصا شهرستان شیراز، منجر به توسعه ساخت و ساز در نقاط خوش‌آب و هوایی شده است که زمانی به کشاورزی و تولید محصولات زراعی و باغی اختصاص داشت؛ موضوعی که جامعه را با مخاطراتی جدی مواجه کرده است.
براساس اسناد و اطلاعات تایید شده، علیرغم اقدامات قانونی دستگاه‌های اجرایی، انتظامی و قضایی در برخورد با متخلفان عرصه زمین خصوصا در بخش اراضی کشاورزی، همچنان شاهد تداوم فعالیت گسترده دلالان و سودجویان، خصوصا در نقاط خوش آب و هوای شهرستان شیراز برای تغییر کاربری و توسعه ساخت و سازها هستیم، فعالیت‌هایی که بیشتر دامن نقاطی نظیر محدوده شهرک گلستان، روستای قلات و بخش دشت ارژن را گرفته و البته در سایر مناطق نیز به وفور مشاهده می‌شود.
مدیر جهادکشاورزی شهرستان شیراز شنبه دوم مرداد و در جمع خبرنگاران، پیرامون موضوع تغیر کاربری اراضی مختلف خصوصا زمین‌های زراعی و باغی تاکید کرد که تحت هیچ عنوان اجازه تغییر کاربری اراضی کشاورزی، زراعی و باغی در این شهرستان داده نخواهد شد مگر آنکه کمیسیون تبصره یک ماده یک امور اراضی، برای ایجاد کارگاه تولیدی، مجوزی صادر کرده باشد.
ذبیح‌الله سیروسی شنبه ۲ مرداد در جمع خبرنگاران با تاکید بر اینکه، تفکیک و خرید و فروش اراضی کشــاورزی، غیرقانونی اســت و هیــچکــد ام از تغییر کاربــری‌ها قانونی نیســت، افزود: اولین آســیب تغییر کاربــری زمین هــای زراعــی، متوجه تولیدات محصولات کشــاورزی خواهد بود و این مهم را با مخاطره جدی مواجه می‌کند.
او با اشاره به اینکه در بخش هایــی از شــهر شیراز منجمله روستای قلات، برخی از مشاوران املاک مردم را تشویق به خرید زمین‌های کشاورزی با قیمت‌های اندک کرده و به خریدار وعده تغییر کاربری این اراضی را می‌دهند، تاکید کرد که این افراد تنها به دنبال منافع خود هستند، افزود: این افراد سودجو از ناآگاهی مردم ســوء اســتفاده می کنند و با فروش اراضی کشاورزی، آنها را به درد سر می اندازند.
سیروسی گفت: با پیگیری های متعدد، بارها دستگاه قضا به صنف مشــاوران املاک هشدار داده و تاکید کرده کــه بنگاه ها، حق خرید و فروش و قطعه بندی اراضی کشاورزی را ندارنــد؛ د ر واقــع اگــر قرار باشــد زمین های کشــاورزی به فروش برســد باید از جهاد کشــاورزی استعلام شود، حال آنکه افراد ســودجو با اســتقرار در برخی بنگاه های متفرقه، اراضی زراعی را با وعده تغییر کاربری، معامله می کنند.
او با تاکید بر اینکه اراضی کشاورزی واقع در حریم شهرها، تحت هیچ شرایطی تغییر کاربری داده نخواهد شد، افزود: عــده‌ای مردم را فریب داده، زمین های کشاورزی را از دستشان در می آورند و با تغییر کاربری، شروع به ساخت و ساز می کنند؛ در هر حال تغییر کاربری های بدون مجوز، حیات زمین های کشاورزی را به خطر انداخته و دولت باید هر چه ســریع تر با ایجاد امکانات و تجهیرات بیشــتر، جلوی تخریب این منابع را بگیرد.
کمبود امکانات و نیروی انسانی برای مقابله با تغییرکاربری در شیراز
مدیر جهادکشاورزی شهرستان شیراز با اشاره بــه اینکــه، موضوع تغییر کاربری اراضی کشاورزی از گذشته آغاز شده است، گفت: با وجود برخوردهای قانونی لازم با تغییر کاربری با هدف حفظ کاربری اراضی زراعی و اجرای قانون، به دلیل کمبود امکانات، نیروی انسانی و تجهیزات، توانایی برخورد با تخلفاتی این چنین، در مراحل اولیه وجود ندارد.
سیروطی ادامه داد: کارکنان جهادکشاورزی حتی در روزهای تعطیل رسمی هم کار نظارت بر اراضی را با هدف پیشگیری از تغییر کاربری غیرقانونی دنبال می‌کنند؛ اما در شهرستان شیراز، تنها ۲ خودروی گشت و چهار نفر نیروی انسانی برای این مهم وجود دارد که قطعا پاسخگو نیست.
او اضافه کرد: با توجه به حجم هجمه هایی که به زمین های زراعی در پهنه ۶ هزار کیلومتر مربعی شهرستان شیراز شاهد بوده‌ایم، امکانات بســیار محدود اســت؛ نزدیکی به مرکز فــارس و آب و هوای خوب برخی اقلیم های این شهرستان موجب شــده بعضی افراد از اســتان ها و شــهرهای دیگر به اینجا آمده و با خرید اراضــی کشــاورزی و تغییــر کاربری، شروع به ساخت و ساز کنند.
وی با اشاره به اینکه تغییر کاربری ها بیشتر در مناطق خوش آب و هوا حادث می‌شود، گفت: در دشــت ارژن و گلستان آب پــرده، این تغییر کاربری ها ســرعت بیشــتری دارد، ضمن آنکــه زمین های کشــاورزی که در حومه شهر واقع شده نیز از نظر افراد متخلف دور نمانده است.
سیروسی با اشاره به این واقعیت که افزایــش بی رویه قیمت زمین، عده ای از ســود جویان را به این فکــر اند اخته تا با تغییر کاربری زمین های کشــاورزی و ساخت و ســاز در آنها، ارزش افزوده‌ای نصیب خود کنند، خاطرنشان کرد: اگر امکانــات به گونه‌ای بود که می شد در مراحل اولیه وقوع تخلفات با خاطیان برخورد کرد، تغییر کاربری زمیــن های زراعی این چنین توســعه پید ا نمی‌کرد.
ناآگاهی مردم عاملی اصلی در گسترش سودجویی
مدیرجهادکشاورزی شهرستان شیراز در عین حال، همکاری و همراهی و تلاش دستگاه‌های انتظامی و قضایی در شیراز برای مقابله با متخلفان تغییر کاربری اراضی را مناسب توصیف و تاکید کرد: عمده مشکل در این بخش به این اصل باز می‌گردد که مردم آگاهی و اطلاعات درست و دقیقی در اختیار ندارند.
او با بیان اینکه پس از تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز در زمین های زراعی، برخی معترض می‌شوند، گفت: مردم بعضا اطلاعات کمــی دارنــد و از ارزش حفظ کاربری زمین های کشــاورزی آگاه نیســتند؛ هرچند قانونگذار در زمینه حفظ کاربری زمین های کشــاورزی، قوانین خوبــی تصویب کــرده است امــا در کنار آن امکانات نظارت و پایش هم اهمیت بالایی دارد؛ اگــر امکانــات در حد و انــدازه قوانین وضع شده، وجود داشت، روند برخورد قانونی با متخلفان را تسریع و تسهیل می‌کرد که این خود یک عامل بازدارنده بسیار مهم محسوب می‌شود.
سیروسی گفت: با همین امکانات محدود، با متخلفان برخورد و پیشرفت های خوبی حاصل شده است؛ به طوریکه طی ۲ سال گذشته در راستای حفظ کاربری اراضی زراعی با موارد بسیاری برخورد و با دستور قضایی، تغییر کاربری و دیوارسازی‌ها فراوانی تخریب شده است؛ اما همچنان معتقد هستیم که امکانـات و تجهیـزات مقابله با متخلفان این حوزه باید فراهم شود.
به گفته او؛ در جدید ترین اقدام مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان شیراز در حوزه مقابله با تغییر کاربری های غیر مجاز و به منظور اجرای تبصره ۲ ماده ۱۰ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی پس از انجام هماهنگی های لازم و تامین ادوات مورد نیاز ۸۶ مورد فنس کشی، دیوارکشی، پی کنی، و اتاقک غیر مجاز در منطقه اکبر آباد این شهرستان قلع و قمع شده است.
تشکیل ۶ هزار پرونده تخلف تغییرکابری در شیراز
مدیر جهاد کشــاورزی شهرستان شــیراز به این نکته نیز اشاره کرد که حــدود ۶ هزار پرونده با موضوع تغییر کاربری در دســتگاه قضا پیرامون تغییر کاربری تشکیل شده و در نوبت دادرسی و ۳ هزار پرونده نیز در دست رسیدگی است.
او گفت: دولت هم باید در این زمینه، بودجه هایی برای تهیه امکانات و تجهیزات اختصاص دهد تا بتوان با متخلفان، برخوردهای لازم را انجام داد.
تغییر کاربری در روستاها
سیروسی گفت: تغییــر کاربری اراضی کشــاورزی در مناطق روستایی، تابع ضوابط قانونی تعیین شده توسط وزارت جهادکشاورزیست و در مواردی هم مجوز برای تغییر صادر شده و ۸۰ درصد از قیمت روز اراضی زراعی و باغی با احتساب ارزش زمین پس از تغییر کاربری، بابت عوارض از مالک دریافت می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: براســاس قانون، تغییــر کاربری زمیــن زراعــی و باغی برای ســکونت شــخصی مالکین کم درآمد در مساحت کوچــک، برابر ضوابــط و تعاریفی که وزارت جهادکشاورزی تعیین کرده است، مشــمول عوارض گفته شده، نمی‌شود.
شیراز در محاصره سودجویی دلالان زمین
به گزارش ایسنا و براساس اخبار و گزارش‌های تایید شده، طی دهه‌های گذشته تاکنون برخی مالــکان و متصرفان اراضی کشاورزی، این زمین ها را از کاربری کشــاورزی خارج کرده و در آن ساخت و ساز انجام داده یا در حال احداث بنا هستند؛ این اقدامات در برخی مناطق اســتان فارس به ویژه شهرستان شیراز، منجر به فعال شدن عده‌ای سودجو و هدف قرار دادن اراضی زراعی و باغی واقع در مناطق خوش آب و هوا و خرید این اراضی از سوی دلالان و منفعت جویانی شده است.
امروز سودجویان بسیاری دام خود را برای مالکان زمین های کشــاورزی واقع در نقاط مختلف شهرستان شیراز، از قلات و دشت ارژن گرفته تا دیگر نقاط دارای محاسن جغرافیایی و آب و هوایی، گسترده‌اند و در بعضی موارد موفق نیز شده‌اند.
بی تردید، فعالیت دلالان و منفعت طلبانی که به دنبال تغییر کاربری اراضی کشاورزی هستند، حیات در این بخش را با مخاطره جدی مواجه کرده است و شهروندان در شیراز شاهد هستند که بسیاری از زمین هــای زراعی قلات و گلســتان، محل ساخت و سازهای غیر مجاز شده است؛ این تلاش‌ها در کنار نبود تمایل کافی در جوانان برای تداوم فعالیت در بخش کشاورزی، منجر به فروش یا تغییر کاربری این زمین‌ها شده است.
به گزارش ایسنا و بنا به مستندات منابع رسمی کاهــش هــر هکتــار اراضــی کشــاورزی، امنیــت غذایــی ۲۰ نفر را با مخاطره مواجه خواهد کرد، لذا به نظر می‌رسد که دولت باید با جدیت بیشتری در حوزه تغیر کاربری‌های غیرقانونی و گسترده اراضی خصوصا زمین‌های زراعی و باغی، تلاش کرده و گام‌های عملی بلندتری را برای تکمیل فعالیتهای قضایی و انتظامی بردارد.
به حتم، ارتقاء آگاهی‌ها و اطلاعات مردم در خصوص اهمیت حفظ اراضی کشاورزی، افزایش توان نظارتی دستگاه‌های مسئول و تشدید و تسریع برخوردهای قانونی، تاثیر بسزایی در کاهش تمایل دلالان و زمینخواران و بی ثمر ماندن تلاش آنان برای تغییر کاربری این اراضی خواهد شد.
منبع: ايسنا