پژوهشگران آمریکایی در بررسی جدید خود نشان داده‌اند که واکسیناسیون از راه بینی می‌تواند به محافظت از بدن در برابر سویه‌های جدید کروناویروس کمک کند.
به نقل از ییل نیوز، ظهور انواع جدید کووید-۱۹ مانند دلتا و اُمیکرون، دانشمندان را به تکاپو واداشته است تا مشخص کنند که آیا واکسن‌ها و تقویت‌کننده‌های موجود، در برابر سویه‌های جدید “کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲”(SARS-CoV-2) مؤثر هستند یا خیر.
“آکیکو ایوازاکی”(Akiko Iwasaki)، استاد ایمونوبیولوژی “دانشگاه ییل”(Yale University) آمریکا گفت: واکنش جدید نسبت به ویروسی که به سرعت در حال جهش است، امکان دارد در ورودی ریه‌های ما پیدا شود.
ایوازاکی و همکارانش در یک پژوهش جدید دریافتند که واکسیناسیون از راه بینی، محافظت گسترده‌ای را در برابر ویروس‌های تنفسی “هترولوگ” در موش‌ها ایجاد می‌کند. این در حالی است که ایمن‌سازی سیستمیک که تزریق را برای ایجاد محافظت در سطح بدن به کار می‌برد، این محافظت را به وجود نمی‌آورد.
ایوازاکی ادامه داد: بهترین دفاع ایمنی، در ورودی ریه‌ها رخ می‌دهد و به محافظت از بدن در برابر ویروس‌هایی که برای وارد شدن تلاش می‌کنند، می‌پردازد.
غشاهای مخاطی، سیستم دفاعی خود را دارند که با عوامل بیماری‌زای موجود در هوا یا غذا مقابله می‌کنند. هنگامی که این بافت‌های سد مانند به چالش کشیده می‌شوند، سلول‌های B را تولید می‌کنند که به ترشح کردن پادتن‌های “ایمونوگلوبولین ای”(IgA) می‌پردازند. پادتن‌های ایمونوگلوبولین ای برخلاف واکسن‌هایی که واکنش ایمنی کل سیستم را به وجود می‌آورند، به صورت موضعی روی سطوح مخاطی موجود در بینی، معده و ریه‌ها کار می‌کنند.
اگرچه نقش محافظتی سلول‌های تولیدکننده پادتن ایمونوگلوبولین ای در مقابله با عوامل بیماری‌زای روده، به خوبی ثابت شده بود اما ایوازاکی و همکارانش در این فکر بودند که آیا تحریک واکنش پادتن ایمونوگلوبولین ای ممکن است یک واکنش ایمنی موضعی در برابر ویروس‌های تنفسی ایجاد کند.
این گروه پژوهشی با همکاری پژوهشگران “مدرسه پزشکی آیکان در مانت ساینای”(ISMMS)، واکسنی مبتنی بر پروتئین را آزمایش کردند که برای آغاز یک واکنش ایمنی حاصل از پادتن ایمونوگلوبولین ای طراحی شده بود. پژوهشگران، این واکسن را از راه تزریق به موش‌ها و همچنین، از راه بینی آزمایش کردند. سپس، موش‌ها را در معرض چندین گونه ویروس آنفلوانزا قرار دادند.
آنها دریافتند موش‌هایی که واکسن را از راه بینی دریافت کرده بودند، نسبت به موش‌هایی که تزریق را پشت سر گذاشته بودند، بیشتر در برابر آنفلوآنزای تنفسی محافظت می‌شوند. واکسن‌های بینی، پادتن‌هایی را القا کردند که می‌توانند از حیوانات در برابر گونه‌های آنفلوانزا محافظت کنند؛ نه فقط در برابر سویه‌ای که واکسن معمولا به محافظت در برابر آن می‌پردازد.
پژوهشگران دانشگاه ییل در حال حاضر، در حال آزمایش عملکرد واکسن بینی در برابر سویه‌های کووید-۱۹ در مدل‌های حیوانی هستند.
ایوازاکی گفت: اگرچه هم تزریق واکسن و هم دریافت واکسن از راه بینی، سطح پادتن‌ها را در خون موش‌ها افزایش دادند اما فقط واکسن بینی به ترشح پادتن ایمونوگلوبولین ای در ریه‌ها انجامید؛ جایی که ویروس‌های تنفسی باید برای آلوده کردن میزبان در آن مستقر شوند.
ایوازاکی باور دارد که اگر واکسن‌های بینی در انسان بی‌خطر و کارآمد باشند، می‌توان آنها را همراه با واکسن‌ها و تقویت‌کننده‌های کنونی استفاده کرد که سعی دارند تقویت‌کننده‌های سیستم ایمنی را به منبع عفونت اضافه کنند.
این پژوهش، در مجله “Science Immunology” به چاپ رسید.