گرد و غبار دریاچه نمک قم، گریبان پایتخت راه هم می گیرد

چند روزی است که گردو غباری نفس گیر شهر قم را دربرگرفته است. تا سالهای پیش هرگاه اسم گردوغبار که می آمد، انگشت اشاره به سمت کشورهای همجوار بود. بخصوص مشکل دیرینه عراق که با معضل مدیریتی خاصی که داشتند سالها راه نفس شهرهای ما را بسته بودند ولی امروز با معضل دیگری روبرو هستیم. هسته مرکزی کشور و بیابان های پیشروی آن، در حال تبدیل شدن به معضلی فراتر از عراق و عربستان و… هستند.

دریاچه نمک قم یکی از مهمترین مراکز تولید ریزگردهای نمکی در سالهای آینده خواهد بود. امروزه با کانون هایی در سطح استان مواجه هستیم که همچون دست های نمکین و آهنکین و ماسه ای استان قم را فراگرفته اند. مشکل آنجا است که وقتی این کانون ها توسعه یابند دیگر قم و روستاهای آن را نمی شناسد بلکه به سمت تهران و استان های دیگر نیز روانه خواهد شد.

در این راستا محمد رضا بهشتی پور در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: در حال حاضر در شرق و غرب استان قم کانون‌های القای گرد و غبار وجود دارد و با توجه به خشک‌سالی های اخیر، قطع حق آبه‌های محیط زیستی در چند سال اخیر (که تقریبا آوردهای رودخانه‌های استان قم به صفر رسیده است)، برداشت‌های بی رویه از منابع آب‌های زیر زمینی و ادامه روند این خشک سالی ها ۴۵۰ هزار هکتار زمین مستعد دیگر نیز برای تبدیل شدن به کانون‌های گرد و غبار در اطراف قم وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین کانون در شرق استان و اطراف دریاچه  نمک است، بیان کرد: کانون هایی داریم که با کوچک‌ترین وزش باد ریزگردها را به کام شهروندان می‌فرستد که در چند روز اخیر نیز با توجه به وزش باد شدیدی که وجود داشته این گرد وغبار نیز برخاست بیشتری داشته است.
مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم بابیان اینکه تخصیص منابع آبی جدید بعید است و باید مسئولان بالا دستی این مسئله را بررسی کنند، اظهار کرد: دریاچه نمک یک خطر بالقوه و جدی تر از دریاچه ارومیه است؛ زیرا اگر رطوبت فعلی دریاچه نمک خشک شود کانون گرد و غبار بسیار خطرناکی را خواهیم داشت؛ چون در دریاچه نمک برخی فلزات وجود دارد که گرد وغبار آن همراه با این فلزات خطرناک خواهد بود و نه تنها استان قم بلکه شهرهای اطراف مانند تهران، کرج و حتی قزوین و همدان را هم متاثر خواهد کرد.
بهشتی پور با اشاره به اینکه این کانون ۲۵ درصد از جمعیت کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد و امیدواریم این اتفاق رخ ندهد؛ اما چشم انداز روشنی نسبت به آن وجود ندارد، تصریح کرد: در رابطه با دریاچه نمک مکاتبات زیادی انجام شده است و استاندار قم نیز به این مسئله ورود کرده و با معاون اول رئیس جمهور نیز مکاتباتی انجام شده است.
وی ادامه داد: چند سال قبل حق آبه‌ای به دریاچه نمک تخصیص داده شد که تحقق پیدا نکرد و فقط رها سازی آب از سدهای الغدیر و ۱۵ خرداد انجام شد که مربوط به لزوم خالی کردن سرریز سدها به دلیل بارندگی ها بود که آن هم در مقابل میزان حق‌آبه تخصیص یافته بسیار کم بود.
بهشتی پور بیان کرد: همه مشکل گرد وغبار را از چشم محیط زیست می‌بینند در حالی که تامین و تخصیص حق آبه ها در دست ما نیست و مهمترین راهکار نیز تخصیص حق‌آبه است؛ زیرا اگر حق‌آبه را بدهند زمین ها احیا می‌شوند همچنین سازمان مراتع و جنگل‌ها نیز با درختکاری می‌تواند کمی میزان این گرد و غبار را کاهش دهد.
وی با تاکید بر اینکه این مسئله یک مشکل ملی است و این وضعیت در خوزستان و سیستان و بلوچستان نیز وجود دارد، اظهار کرد: وضعیت دریاچه نمک بدتر از دریاچه ارومیه است زیرا به دریاچه ارومیه  اعتبارات خوبی تزریق شد و تقریبا دریاچه احیا شده است.
مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم با اشاره به اینکه رسانه ها پویشی برای نجات این دریاچه انجام دهند، بیان کرد: باید ستادی برای دریاچه نمک ایجاد شود، در غیر این صورت این گرد وغبار گریبان گیر پایتخت خواهد شد و تبعات سیاسی و اقتصادی به دنبال خواهد داشت.

به نظر می رسد بررسی ابعاد این مشکلات به دلیل اولویت های اقتصادی و حتی اینترنتی این روزها، درحال سهل نگری است. مشکلاتی که حل آن در سال های بعد حتی در دوران اوج رونق اقتصادی نیز بسیار گزاف و گران خواهد بود. مشکلاتی که مثل از بین رفتن سفره های زیرمینی ایران را به کشوری بیابانی و لم یزرع مبدل کرده و این سرزمین زیبای چهارفصل را رنگ زردی و غبارآلود بزند.

منبع: ايسنا