اگر معامله‌گری در یکی از بازارهای مالی به‌خصوص بازار ارز دیجیتال را تجربه کرده باشید، احتمالاً در ابتدای راه در جریان هر معامله استرس زیادی کشیده‌اید. در تمام مدت به صفحه نمایش چشم داشته‌اید که قیمت به کدام طرف می‌رود. آیا معامله شما در حال حاضر در سود است؟ اگر این طور باشد لبخند رضایتی روی لبتان نقش بسته و به درایت خود آفرین گفته‌اید. اما اگر معامله‌تان وارد ضرر شده احتمالا به خودتان لعنت فرستاده‌اید و حسابی از خجالت خودتان در آمده‌اید!

احساسات در ترید ارزهای دیجیتال چه نقشی دارند و چگونه می‌توانیم آن‌ها را کنترل کنیم؟

اگر این شرایط را در معاملاتتان تجربه می‌کنید با احترام باید خدمتتان عرض کنیم که شما هیچ کنترلی روی احساسات خود ندارید!

در این مقاله به چرخه احساسات در جریان‌ترید ارزهای دیجیتال و دیگر بازارهای مالی می‌پردازیم و مهم‌ترین احساسات تأثیرگذار بر معاملات را بررسی کرده و در نهایت راهکارهایی برای کنترل احساسات ارائه می‌دهیم.

احساسات انسانی و تأثیرشان بر معاملات ارزهای دیجیتال

در زندگی همیشه به ما گوشزد شده است که باید از احساسات و عواطف خود محافظت کنیم و آن‌ها را به رسمیت بشناسیم و ابرازشان کنیم. گرچه این توصیه معمولاً در زندگی صحیح و راهگشاست اما احساسات ما معمولاً برای محافظت از ما در برابر اتفاقات طراحی شده‌اند و باعث تخلیه هیجانات درونی ما می‌شوند. اما این احساسات در هر شرایطی معقول نیستند و ما را در پدیده‌های مختلف به سمت منطقی‌ترین راه هدایت نمی‌کنند. ترید ارزهای دیجیتال یکی از مواردی است که به‌خوبی می‌توانیم زیانی که عدم کنترل احساسات می‌تواند به ما وارد کنند را ببینیم.

آماری که وب‌سایت کوین تلگراف ارائه می‌دهد نشان می‌دهد حدود ۹۵٪ از کسانی که به معاملات کوتاه‌مدت و روزانه روی بیت‌کوین می‌پردازند به‌خاطر عدم تسلط روی احساسات خود و نداشتن برنامه معاملاتی روشن، دچار زیان‌های مالی می‌شوند. ۸۰ درصد از کل معامله‌گران طی دو سال از شروع معامله‌گری بازار را ترک می‌کنند، همچنین در میان تمام معامله‌گران ۴۰٪ از معامله‌گران با معاملات کوتاه‌مدت، تنها یک ماه پس از آغاز معامله‌گری برای همیشه این بازار را ترک می‌کنند. 

آمارهای بالا برای ترساندن شما از سرمایه‌گذاری در بازار پررونق و پرسود ارزهای دیجیتال نیست. بلکه معنای این آمار این است که پیش از ورود و شروع به معامله‌گری در بازار ارزهای دیجیتال باید به‌خوبی به خودشناسی رسیده و بتوانیم احساسات و عواطف درونی خود را در هنگام کار کنترل کنیم تا معاملات ما از مسیر منطقی خود خارج نشده و ما را دچار زیان‌های متوالی و ناامیدی نکند.

احساسات ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال

به نظر می‌رسد ترس و طمع به‌عنوان دو مورد از احساسات بنیادی انسانی ما را به سمت کسب‌وکار و همچنین به‌دست‌آوردن سود در بازارهای مختلف سوق می‌دهند. اگر حس طمع در ما وجود نداشته باشد هرگز به بهتر کردن سطح زندگی و افزایش سود فکر نمی‌کنیم و حس ترس هم در هنگام خطرات ما را از قرارگرفتن در شرایط بدتر و خطرناک‌تر و ازدست‌دادن دارایی‌هایمان در بازار حفظ و نگهداری می‌کند، اما عدم کنترل این احساسات می‌تواند ما را در چاه عمیق ضرر و زیان سنگین در بازارهای مالی بیندازد.

حس طمع

حس طمع معمولاً در بازه انتهایی بازار قوی صعودی در بسیاری از افراد به وجود می‌آید. در این زمان افرادی که از ابتدای فاز صعودی در بازار حضور داشته‌اند توانسته‌اند سود خوبی از بازار بگیرند. با افزایش این سودها اخبار و شبکه‌های اجتماعی موضوع را داغ کرده و افراد تازه‌کار با طمع کسب سود بالا تازه برای خرید اقدام می‌کنند، آن‌ها نمی‌دانند که بازار ممکن است در انتهای فاز صعودی خود قرار داشته باشد و پس از رسیدن به قله همیشه سقوطی هم در راه خواهد بود. به این صورت است که حس طمع نه‌تنها باعث کسب سود افراد تازه‌کار نمی‌شود بلکه می‌تواند آن‌ها را وارد زیان‌های سنگینی نیز بکند.

حس ترس

همان‌طور که عدم کنترل حس طمع نمی‌تواند موجب کسب سود شود، حس ترس بیش از حد هم در اقدام برای خرید ارزهای دیجیتالی که به قیمت مناسب رسیده‌اند مانع ایجاد می‌کند. فردی که برنامه مشخصی برای خرید ندارد، با دیدن کاهش قیمت ارز دیجیتالی مانند بیت‌کوین یا اتریوم به‌جای این که به دنبال زمان مناسب خرید باشد، حس ترس اجازه این کار را به او نمی‌دهد و آن‌قدر در خرید دست‌دست می‌کند تا موقعیت‌های عالی خرید از دست برود.

چرخه احساسات معامله‌گران

به‌طورکلی معامله‌گران در طول چرخه‌های بازار با احساسات متفاوتی درگیر می‌شوند و اگر نتوانند آن‌ها را کنترل کنند نه‌تنها باعث زیان مالی آن‌ها خواهد شد؛ بلکه شدت این احساسات می‌تواند سلامتی آن‌ها را نیز به خطر بیندازد.

چرخه احساسات معامله‌گران در جایگاه‌های مختلف نمودار ارزهای دیجیتال

همان‌طور که در تصویر فوق می‌بینید با هر صعود و سقوط بازار معامله‌گر احساسات متفاوتی را با شدت‌های مختلف تجربه می‌کند که در صورت عدم کنترل اجازه تفکر صحیح و منطقی را به او نمی‌دهد.

راهکارهایی برای کنترل احساسات در ترید ارزهای دیجیتال

برای کنترل صحیح احساسات و دخالت ندادن آن‌ها در معاملات بازارهای مالی به‌خصوص رمزارزها و تبدیل‌شدن به یک تریدر موفق می‌توانیم از راهکارهایی بهره بگیریم که تعدادی از آن‌ها را با هم مرور می‌کنیم.

ایجاد استراتژی معاملاتی و تبعیت سفت‌وسخت از آن

یکی از راهکارهای دخالت ندادن احساسات و عواطف در معاملات و تبدیل‌شدن به یک تریدر موفق ایجاد یک استراتژی معاملاتی کارا و مؤثر و پایبندی دقیق به آن است. استراتژی معاملاتی به معنی مجموعه‌ای از بایدها و نبایدها برای ورود به معامله و گرفتن پوزیشن، حفظ معامله و خروج از معامله است که شرایط هر یک از این مراحل به‌صورت کاملاً دقیق و شفاف نوشته شده است. این استراتژی باید در چارت گذشته بازار امتحان شده و سودده تشخیص‌داده‌شده باشد. باید توجه داشت که صرف داشتن استراتژی معاملاتی مکتوب نمی‌تواند به معنای موفقیت در ترید باشد. بلکه پایبندی به اجرای کاملاً ماشینی و بدون توجه به احساسات است که ما را به معامله‌گری موفق تبدیل می‌کند.

داشتن برنامه مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه

بیشتر معامله‌گران در ابتدای ورود به بازارهای مالی به سراغ تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی می‌روند درصورتی‌که توجه به مدیریت سرمایه و ریسک بسیار اولویت بیشتری دارد. این اهمیت به میزانی است که گفته می‌شود زیان کردن معامله‌گر با داشتن مدیریت سرمایه صحیح بسیار سخت‌تر از سود کردن اوست و در صورت داشتن مدیریت سرمایه صحیح حتی با استراتژی پرتاب سکه (کاملاً تصادفی) هم امکان گرفتن سود از بازار وجود دارد!

راهکارهای کنترل احساسات در خریدوفروش ارزهای دیجیتال

تعدادی از اصطلاحات کلیدی مدیریت سرمایه که لازم است معامله‌گر حتماً با آن‌ها آشنا شود را در زیر آورده‌ایم:

• داشتن حد ضرر و حد سود: باید از قبل مشخص باشد در چه صورتی معامله خود را با چه میزان ضرر خواهیم بست. در واقع حد تحمل ضررمان را مشخص می‌کنیم که برای تعیین این حد ضرر راهکارهای تکنیکال و بنیادی مختلفی وجود دارد که در حوصله این مقاله نیست. همچنین باید میزان سودی که برایمان کافی است تا معامله را ببندیم تعیین کنیم تا اسیر طمع و برگشت قیمت به پایین نشویم.

• نسبت ریسک به ریوارد: در معاملات همیشه باید توجه داشت که ریسک‌های کوچک را به‌قصد گرفتن سودهای بزرگ انجام دهیم. این کار باعث می‌شود که حتی اگر در چند معامله هم ضررهای کوچک انجام دهیم با یک معامله سودده تمام این ضررها را جبران کنیم.

نگاه نکردن به سود و ضرر معاملات باز

خیره نشدن به صفحه‌نمایش و مشاهده معاملات باز یکی از راه‌های کنترل احساسات در معامله‌گری است. در بسیاری از استراتژی‌های معامله‌گری می‌توان از روش  Set&Forget استفاده کرد که در این روش حد سود و حد ضرر معامله مشخص می‌شود و دیگر به پوزیشن کاری نداریم تا به حد سود یا حد ضرر مشخص شده برسد. این نوع از معامله مخصوصاً در ابتدای کار می‌تواند تا حد زیادی از دخیل کردن احساسات شما در ترید جلوگیری کند.

عدم انجام معاملات بعد از سه ضرر متوالی یا سه پیروزی متوالی

تحقیقات نشان داده است که پس از سه معامله‌ای که به حد ضرر خورده است یا سه معامله متوالی پیروزی احساسات طمع و ترس شدت بسیار بالایی می‌گیرد و باید در آن روز معاملات رو متوقف کرد و ادامه کار معامله‌گری را به‌روز دیگری انداخت.

سخن آخر

در این مقاله با مسئله دخیل کردن احساسات در ترید ارزهای دیجیتال آشنا شدیم. احساسات مهم انسانی در معامله‌گری را معرفی کردیم و در نهایت راهکارهایی برای کنترل این عواطف در هنگام ترید برای تبدیل‌شدن به تریدر موفق پیشنهاد دادیم. با توجه جدی‌تر به چنین راهکارهایی می‌توانید در بازار رمزارزها سودآورتر باشید.