علم و فناوری
قصه پُرغصه پژوهش؛ از کمبود گرنتهای پژوهشی تا نیاز به تابآوری در پژوهش
منتشر شده
5 ماه پیشدر


پژوهش، قصه پر دردی است و پژوهشگران، روایتکنندههای این قصه هستند که هرکدام از زاویه دید خود و تجربیاتی که داشتهاند، آن را روایت میکنند؛ اما هرچه هست، در همه روایتهای این قصه، فصل مشترکی وجود دارد؛ بودجه پژوهشی و لزوم رسیدگی به دغدغههای پژوهشگران.
از اهمیت پرداختن به پژوهشهای علمی بارها گفتهایم. پایههای نظام علمی هر کشوری بر پژوهش استوار است و لغزش و کمکاری در این حوزه میتواند صدمات جبرانناپذیری برای آینده کشور به همراه داشته باشد. پژوهشگران، سرمایههای کشور هستند؛ سرمایههایی که یک تصمیم نابهجا میتواند کشور را از وجود آنها محروم کند. در این گزارش تلاش کردیم با افرادی همصحبت شویم که در بَطن بدنه اجرایی پژوهش حضور دارند و نیازهای این عرصه را به خوبی میشناسند. آنها از لزوم تغییرات بنیادینی سخن گفتند که میتواند به مرور، کشورمان را به خانهای بهتر برای پژوهشگران تبدیل کند.
درست ۲۱ سال از زمانی که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تصمیم گرفت چهارمین هفتهی آذرماه را به نام هفته پژوهش نامگذاری کند، میگذرد. در این یک هفته، دانشگاهها و نهادهای تحقیقاتی کشور سخت مشغول برگزاری همایشها و کارگاههای پژوهشی مختلف هستند و یا از پژوهشگران برگزیده خود تقدیر میکنند. رسانهها هم از پَستی و بلندیهای پژوهش مینویسند. خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) هم براساس رسالتی که در حوزه پرداختن به دغدغههای دانشجویان، اساتید دانشگاه و پژوهشگران برعهده دارد، همواره راوی چالشها، مشکلات، درد و دلهای آنهادر این حوزه بوده است. اینبار و با فاصله کمی از هفته پژوهش، به سراغ یکی از مسئولان وزارت علوم و یکی از پژوهشگران عرصه علوم پزشکی رفتیم تا از نقشه راه پژوهش در سالهای آتی و چالشهای هر روزه پژوهش بگویند.
فصل مشترک گلایههای پژوهشگران و مسئولان وزارتخانههای بهداشت و علوم در سالهای اخیر، بحث بودجه پژوهشی بوده است. پژوهشگران میگویند کمبود گرنتهای پژوهشی آنها را وادار میکند از کیفیت تحقیقات بکاهند و مسئولان میگویند بودجه پژوهشی آنطور که باید و شاید افزایش نداشته است.
دکتر رضا نقیزاده، مشاور معاون پژوهش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفتوگو با ایسنا درباره سهم پژوهش از بودجه عمومی کشور میگوید: طبق اسناد بالادستی و سخنان مقام معظم رهبری، سهم بودجه پژوهش از بودجه کشور باید به ۳ درصد برسد. ما با این عدد فاصله داریم؛ البته آمار و ارقام متفاوت است. دلیل این تفاوت هم برداشتهای مختلف از سهم بودجه تحقیق و توسعه از بودجه عمومی کشور است، زیرا برخی از منابع جزو این بودجه حساب شده و برخی منابع محاسبه نمیشود. اما با قطعیت میتوان گفت که ما فاصله زیادی با ۳ درصد داریم. در بهترین حالت، نیاز داریم سهم بودجه پژوهش از بودجه عمومی دو یا سه برابر شود تا به آن چه در اسناد بالادستی اشاره شده برسیم. وقتی میگوییم ۳ درصد بودجه ایالات متحده متعلق به تحقیق و توسعه است، این را هم باید در نظر بگیریم که ۳ درصد بودجه ما با ۳ درصد بودجه ایالات متحده متفاوت است. به همین دلیل ما نیازمندیم که سرمایهگذاری را تقویت کنیم. همانطور که وزیر گفتهاند، بهترین سرمایهگذاری، سرمایهگذاری در علم و دانش است؛ به خصوص که در سالهای اخیر با موجی از فناوریهای جدید مثل هوش مصنوعی، کوانتوم و فناوریهای همگرا روبرو هستیم که هزینههای پژوهش در این عرصهها نسبت به فناوریهای سنتی، افزایشی است.
وی میافزاید: چندین میلیون دلار برای تجهیز هر آزمایشگاه در یکی از این فناوریهایی که بیان شد نیاز است. آزمایشگاههای سنتی و قدیمی لزوماً برای این فناوریها پاسخگو نیستند. همچنین مواد مورد نیاز برای انجام این پژوهشها گران است و افزایش قیمت ارز، کار را سختتر کرده است. مسئله فقط رشد دانشگاهها یا رشد آمار پژوهشی ما نیست، بلکه اقتصاد ما در آینده وابسته به این هزینه است. اگر الان روی پژوهش در هوش مصنوعی سرمایهگذاری کردیم، میتوانیم انتظار داشته باشیم ۱۰سال دیگر، اقتصاد ما در هوش مصنوعی حرفی برای گفتن داشته باشد. وقتی این هزینه را نکرده باشیم، اقتصاد ما هم حرفی برای گفتن ندارد و ما صرفاً بهرهبردار خواهیم بود.
مشاور معاون پژوهشی وزیر علوم با بیان این که در کشورهای اتحادیه اروپا سرمایهگذاریهای جدی بر روی فناوریهای جدید میشود و با امکاناتی که در اختیار پژوهشگران سایر کشورها قرار میدهند، آنها (پژوهشگران خارجی) را نیز جذب میکنند، تأکید میکند: ما در نحوه تخصیص بودجههای پژوهشی و فناوری نیاز به اصلاحاتی داریم. امسال صندوق توسعه علمی با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی راهاندازی شد. نیاز داریم نهادهای تخصصی اعطای گرنت در کشور ایجاد کنیم تا عمدتاً تمرکز خود را بر پژوهشهای بنیادی یا پژوهشهایی بگذارند که برای آنها تقاضایی وجود ندارد تا بتوانیم از طریق این نهادها، پژوهشها را تأمین مالی کنیم.
نیاز به تغییر نظام تأمین مالی پژوهش
نقیزاده میافزاید: پژوهشهایی هم داریم که به صنعت و جامعه نزدیکترند و برای آنها تقاضا وجود دارد، باید سازوکار تأمین مالی آنها از طریق قراردادهای ارتباط با جامعه و صنعت هماهنگ کنیم؛ به گونهای که این قراردادها بخش اعظم تامین مالی پژوهشی کشور را در بخشهایی که امکان این کار فراهم است، انجام دهند. یک منبع سومی هم باید در حوزه تامین مالی پژوهشی فراهم کنیم که تحت عنوان درآمدهای اختصاصی دانشگاهها و حمایتها و کمکهایی که در قالبهای متفاوتی همچون وقف انجام میشود، جذب کنیم. ما نیاز داریم نظام تأمین مالی پژوهش را تغییر دهیم و منابع تأمین مالی را گستردهتر کنیم. اگر سازوکارهایی که تعریف میکنیم به ساختار دانشگاه ها تعمیم دهیم میتوانیم جذب دانشجویان دکتری در کشور را به گرنتی که استادان از منابع ذکر شده دریافت میکنند، متصل کنیم.
وی بیان میکند: به همین ترتیب کمکم میتوانیم به این سمت حرکت کنیم که دانشجویان روزانه دانشگاههای سراسری مانند دانشجویان دکترای کشورهای پیشرفته، حقوق ماهیانه داشته باشند و بتوانند به طور تمام وقت در دانشگاه به عنوان پژوهشگر کار کنند.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در پاسخ به پرسشی درباره تأثیر تغییرات اقتصادی بر فرهنگ پژوهش و کاهش تخلفات علمی همچون دادهسازی میگوید: امیدواریم که هیچ تخلف علمی صورت نگیرد. تقریباً مطمئنیم که در دانشگاههای بزرگ ما تخلفها بسیار کم است و اگر چنین تخلفاتی باشد، حتماً باید توسط دانشگاه با آن برخورد شود. وقتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی را بر اساس گرنت اساتید جذب کنید، اساتید میدانند که هنگام جذب دانشجو، نیازمند یک طرح پژوهشی هستند که به آن گرنت داده میشود. اگر این طرح از جنس علوم انسانی، علوم پایه یا علوم بنیادی باشد، معمولاً منبع تأمین مالی آن، صندوق های تأمین مالی خواهد بود که دولتها توسعه میدهند؛ مشابه همین صندوق توسعه علمی که در ایران در حال ایجاد شدن است.
نقیزاده ادامه میدهد: طرحهایی که به صنعت نزدیکترند، از محل قراردادهای ارتباط دانشگاه با صنعت تأمین میشوند. این رویکرد بدین معنی است که وقتی استادی دانشجویی را جذب میکند، هدف او از جذب دانشجو، انجام پژوهشی خاص است. احتمالاً با این رویه، ما مشکل کاربردی نبودن پایاننامهها را نخواهیم داشت. از سوی دیگر، دانشجو از همان ابتدا میداند برای چه پژوهش و حوزهای جذب میشود. در همین فرآیند، دانشجو یک محقق تمام وقت میشود که فرآیند آموزشی را هم میگذراند. در کشورهای پیشرو در علم و فناوری، یک دانشجو اگر بخواهد به عنوان دانشجوی دکتری به کشوری دیگر مهاجرت کند، باید مهاجرت شغلی کند، زیرا دانشجوی دکتری بودن یک شغل است. باید بپذیریم که دانشجویانی که در مقطع دکتری تحصیل میکنند، یا در شرف تشکیل خانواده هستند یا خانواده تشکیل دادهاند و نیازهای مالی دارند. به همین دلیل باید نیازهای مالی آنها را در نظر بگیریم و از گرنتی که به اساتید داده میشود، حقوق مکفی برای دانشجویان مشخص کنیم. خروجی این رویه این خواهد شد که هنگامی که پژوهشی دارید که متقاضی دارد نمیتوانید تخلف علمی کنید چون باید به متقاضی هم پاسخگو باشید.
به گفته مشاور معاون پژوهشی وزیر علوم، بسیاری از تخلفهای علمی به این دلیل رخ میدهد که کسی از دانشجو نمیپرسد چگونه به فلان نتیجه رسیدهای. دانشجو از همان ابتدا براساس یک نیاز واقعی جامعه، پژوهش خود را انجام داده است و وقتی فارغالتحصیل میشود، دارای توانایی جدی برای پاسخدهی به نیاز جامعه است. علاوه بر این، آن دسته از اعضای هیئت علمی که نمیتوانند به هیچ نیازی از جامعه یا دولت پاسخ دهند، لزوماً نیازی نیست دانشجوی دکترا بگیرند. بسیاری از دانشگاههای معتبر دنیا در یک سال، هیچ دانشجوی دکترایی در رشتهای خاص جذب نمیکنند، چون گرنت ندارند. این یک فضای رقابتی در جامعه علمی ایجاد کرده و موجب میشود هم اعضای هیئت علمی و هم نهاد دانشگاه بیشتر خود را به جامعه و صنعت نزدیک کند.
وی در پاسخ به پرسشی در خصوص راهکارهای کاهش مهاجرت پژوهشگران میگوید: همین که جذب دانشجوی دکترا براساس یک نیاز و متصل به گرنت باشد، موجب کاهش مهاجرت پژوهشگران میشود. برخی از عوامل مهاجرت تابع شرایط اقتصادی است، ولی در روشهایی که در دنیا برای حفظ و نگهداری نیروهای انسانی تحصیل کرده استفاده میشود، دو موضوع وجود دارد؛ اول ایجاد و تقویت شرکتهای دانشبنیان است که نیروهای تحصیل کرده ما، شغل متناسب در آنها پیدا کنند. دومین مورد این است که فارغالتحصیلان دکتری در قالب پژوهشگران پسادکتری و دستیاران پژوهشی در محیطهای آموزشی و پژوهشی به کار گرفته شوند. راهکار ضربتی برای کاهش مهاجرت پژوهشگران وجود ندارد، بلکه با تقویت مسیر تغییر سازوکار تأمین مالی پژوهش، به مرور نگهداشت پژوهشگر مستحکم میشود.
نقیزاده درباره گامهای ابتدایی تغییر سازوکار تأمین مالی پژوهش بیان میکند: در برنامه وزیر علوم به طور مشخص به اصلاح نظام جذب دانشجویان تحصیلات تکمیلی و نظام تأمین مالی اشاره شده است. از لحاظ زیرساختی، راهاندازی صندوق توسعه علمی به ما این امکان را میدهد که در آینده بتوانیم به دنبال منابعی برای تزریق به این صندوق باشیم و این صندوق، منابع جذبشده را در مقطع تحصیلات تکمیلی توزیع کند. در بودجه سال آینده بودجهای برای صندوق پیشبینی شده است که امیدواریم حداکثری جذب شود.
پژوهشگران علوم پزشکی هم گلایههایی مشابه از فضای حاکم بر تحقیقات این حوزه دارند. پیشتر برخی از این پژوهشگران از فاصله علوم پایه و بالین گفته بودند. موضوعی که این بار در سخنان یکی از پژوهشگران مرکز تحقیقات ایدز دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز دیده میشود. دکتر سید احمد علینقی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات ایدز در گفت وگو با ایسنا از اهمیت پژوهشهای سلامت گفت و به لزوم پر شدن فضای خالی میان پژوهشهای علوم پایه و بالین اشاره کرد.
وی با بیان اینکه سلامت، یکی از اصلیترین اولویتهای هر جامعهای است، گفت: در دوران شیوع کرونا اهمیت پرداختن به سلامت برای سیاستگذاران و عموم مردم آشکارتر شد و مسلماً پژوهشهای این زمینه اهمیت خاصی پیدا کرده است. مثلاً پژوهشهای مربوط به استفاده از ماسک یا برخی داروها برای موارد خفیف یا شدید اثرگذاری خود را نشان داده است.
وی افزود: یکی از چالشهای پژوهش در عرصه علوم پزشکی کاربردی کردن نتایج است. فکر میکنم پژوهشها در کشور ما به اندازه کافی کاربردی نشدهاند؛ البته تلاشهای خوبی در سالهای اخیر با راهاندازی شرکتهای دانشبنیان صورت گرفته است، اما هنوز استفادهای که از تولید علم باید در مملکت شود، نمیشود. باید به علوم کاربردی بیشتر بها دهیم. با بودجههای محدودی که داریم باید وارد علوم و تحقیقاتی شویم که برای کشور ملموس و کاربردی باشد. نسبت به ۱۰ سال قبل شرایط خیلی بهتر شده است، اما بهتر است در سیاستگذاریهای بهداشتی به پژوهشها بهای بیشتری داده شود. با تحریمهایی که وجود دارد، نیاز ما به تولید دانش داخلی بیشتر مشخص میشود به هر حال ما یک سری محدودیت ها برای گرفتن علم روز در حوزه فناوری داریم. از آن جایی که سلامت، موضوع مهمی برای کشورها است باید به تولید علم بهای بیشتری بدهیم.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات ایدز در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت ارتباط بین صنعت و دانشگاه در حوزه علوم پزشکی گفت: مقام معظم رهبری هم سالهای زیادی است که بر ارتباط بین دانشگاه و صنعت تاکید میکنند. فعالیتهای خوبی هم در این راستا انجام شده است. در دانشگاهها بخشی با عنوان ارتباط صنعت و دانشگاه وجود دارد که نشان میدهد این سیاستگذاریها تا حدی عملی شده است، ولی کافی نیست و این ارتباط باید نزدیکتر باشد. مراکز تحقیقاتی در دو بخش علوم پایه و بالین فعال هستند و هر دو نوع این تحقیقات میتوانند بر سیاستگذاریها و برنامهریزیهای بهداشتی اثرگذار باشند تا تصمیمات بهتری گرفته شود.
علینقی با اشاره به این که در وزارت بهداشت برای پژوهش های علوم پزشکی، اولویتهایی تعیین شده است که بخشی از آن ها براساس نیازسنجی هایی از سوی جامعه بوده است بیان کرد: این اولویتها به دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی ابلاغ شده است. فکر میکنم هرچه این تعامل بین دانشگاهها و وزارت بهداشت و مراکز تحقیقاتی بیشتر باشد، نیازسنجیها پختهتر خواهد شد و مراکز تحقیقاتی در چارچوب یک نقشه راه، قادر به حرکت خواهند بود. در خصوص کووید-۱۹ نیز اولویتهای پژوهشی توسط وزارت بهداشت مشخص شده است. این نوع فعالیتها آغاز شده است، اما ناکافی است. در سیاستگذاریها باید یک نقشه راهی داشته باشیم که به همه دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی جهت دهند و از موازیکاری نیز جلوگیری شود.
این عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات ایدز دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره ارتباط نهادهای تحقیقاتی بیان کرد: هنوز مراکز تحقیقاتی ما به هم متصل نیستند و شناخت از مراکز تحقیقاتیای که فعالیتی مشابه یکدیگر دارند، ناقص است. معمولاً مراکز تحقیقاتی که میتوانند همکار باشند از یکدیگر دورند و همین موجب موازیکاریهای بسیاری میشود. اگر علوم پایه و بالین به یکدیگر نزدیک شوند، چندین برابر ثمره میدهند. اگر یافتههای تحقیقات علوم پایه در خدمت بیمار قرار بگیرد اثر آن بارزتر می شود.
علینقی با بیان این که بحث ترجمان دانش چند سالی است که آغاز شده است، اما ناکافیست، درباره اهمیت این موضوع خاطر نشان کرد: مردم باید بدانند مالیاتی که میدهند برای چه موضوعات پژوهشیای هزینه میشود. نتایج پژوهشها باید به زبان ساده و قابل فهم برای همه انتشار یابد و اطلاعات و آگاهی مردم افزایش یابد. بالا رفتن سواد سلامت به پیشگیری از بیماریها و ارتقای سلامت کمک میکند.
وی در پاسخ به پرسشی درباره علت وجود فاصله میان پژوهشهای علوم پایه و بالین افزود: این فاصله میان تحقیقات علوم پایه و بالین به چند عامل بستگی دارد؛ یکی از آنها انگیزههای شخصی افراد است. ممکن است فردی در حوزه علوم پایه تحصیل کرده باشد و به بالین علاقهای نداشته باشد. ممکن است اولویت مرکز تحقیقاتی نباشد یا میان حیطههای کار افراد تفاوت وجود داشته باشد. گاهی این فاصله از عدم شناخت نیز حاصل می شود. ممکن است پژوهشگر اصلاً نداند مرکز تحقیقاتی بالینی در حال پژوهش بر روی موضوعی است که به حوزه علوم پایه و فعالیت پژوهشگر در مرکز تحقیقاتی دیگری مربوط میشود. دانشگاههای ما باید میان نهادهای تحقیقاتی خود ارتباط ایجاد کنند. باید یک بانک اطلاعات پژوهشی در هر دانشگاهی داشته باشیم که مراکز تحقیقاتی همکار با یکدیگر آشنا شوند. علت این مسائل باید واکاوی و توسط دانشگاهها برطرف شود.
عضو شورای پژوهشی مرکز تحقیقات ایدز دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره راهکارهای جلوگیری از مهاجرت پژوهشگران گفت: این موضوع علل درونی و بیرونی دارد. علاوه بر مسائل اقتصادی باید دید چطور میشود در افراد پس از فارغالتحصیلی، علاقه و انگیزه پژوهشی ایجاد کرد. اگر چند سال فاصله پس از فارغالتحصیلی وجود داشته باشد، کمتر پیش میآید که این افراد وارد حوزه پژوهش شوند. پژوهش واقعاً کار طاقتفرسایی است و نیاز به تابآوری دارد. سیستم بهداشتی باید در پزشکان ایجاد علاقه کند. روشن بودن مسیر و جایگاه پژوهشگر میتواند باعث شود این افراد در کشور بمانند و به مردم خدمت کند. باید دورنمای مثبتی برای جوانان ایجاد کرد و به آنها نشان داد در صورت ادامه مسیر، به جایگاه اعلایی دست مییابد.
به طور کلی از سخنان دست اندرکاران حوزه پژوهش اینطور برمیآید که مسائل و راهکارها مشخص هستند. از کاربردی نبودن پژوهشها و کمبود بودجههای پژوهشی تا نبود ارتباط مؤثر میان دانشگاه و صنعت. باید دید با تغییر سیاستگذاران نهادهای علمی و پژوهشی که در ماههای اخیر صورت گرفته است، در سازوکار تأمین مالی پژوهشها و ایجاد شبکهای برای جلوگیری از موازیکاری در مراکز تحقیقاتی حوزه سلامت، چه تغییرات ملموسی رخ میدهد.
منبع: ايسنا
شاید دوست داشته باشید
اخبار
5 نکته کلیدی برای طراحی ساختمان های مقاوم در برابر زلزله
منتشر شده
1 ماه پیشدر
۳۰ فروردین , ۱۴۰۱هنگامی که متخصصان ساختمانها را طراحی میکنند و سپس میسازند، نحوه کاهش خطرات را ارزیابی میکنند. پیروی از نکات مهم قابل اجرا یکی از راههای انجام این کار است. علاوه بر قوانین بینالمللی ساختمان که طراحی، ساخت، تغییر و نگهداری ساختمانهای تجاری و مسکونی جدید را تنظیم میکند، نکات کلیدی مقاومتسازی نیز وجود دارد. این موارد مقرراتی هستند که تضمین میکنند سازهها میتوانند در برابر زلزله مقاومت کنند.
ساختمانهایی که برای مقاومت در برابر زلزله ساخته شدهاند ممکن است از بیرون قابل توجه به نظر نرسند. با این حال، جنبههای متعدد آنها را در طول وقوع این بلایا انعطاف پذیرتر میکند. در این مطلب پنج نکته طلایی درباره مقاومسازی ساختمان بیان کردیم.
1.ایجاد یک بنیاد مناسب
ایجاد یک پایه انعطافپذیر برای یک ساختمان میتواند به مقاومت آن در هنگام زلزله کمک کند. یکی از گزینهها این است که سازه را روی لنتهایی بسازید که ساختمان را از زمین جدا میکند. سپس، لنتها حرکت میکنند اما ساختمان ثابت میماند. یکی از راههای دیگر، خرید گروت سیمانی مرغوب است تا در هنگام ساختمانسازی از مصالح با کیفیت استفاده کرده باشید.
امکان مشابه دیگری که در یک مقاله تحقیقاتی در سال ۲۰۱۹ توضیح داده شده است، قرار دادن یک دال پایه جامد ساخته شده از بتن مسلح و نوارهای متقاطع در بالای یک بالشتک میانی از ماسه تاثیرگذار است. همچنین این رویکرد شامل یک ترانشه در اطراف فونداسیون برای حفاظت بیشتر بود. از آنجایی که این طرح فونداسیون، پایه ساختمان را از خاک دور نگه میداشت، در برابر نیروهای لرزهای مقاومت بیشتری داشت.
2.میراگرهای لرزه ای
ساختمانهای مقاوم در برابر زلزله نیز به ویژگیهایی برای کمک به جذب ضربهها نیاز دارند. مردم بیشتر از آنها به عنوان میراگرهای لرزهای یاد میکنند. مهندسان با ناسا برای توسعه سیستمهای دمپر برای چرخاندن بازوها بر روی موشکهایش در دهه ۱۹۶۰ همکاری کردند. ابتدا یک سیستم جداسازی شوک مبتنی بر گاز را انتخاب کردند، سپس در نهایت به یک سیستم مبتنی بر سیالات تبدیل شد که هنوز هم امروزه در پرتابهای ایستگاه فضایی و ساختمانهای مقاوم در برابر زلزله استفاده میشود.
میراگرهای لرزهای انرژی مخرب را جذب میکنند و از ساختمان در برابر حفظ آن محافظت میکنند. به طور کلی، هرچه قطر دمپر بزرگتر باشد، نیروی بیشتری را میتواند تحمل کند. یکی از دیگر از راههای مقاومسازی استفاده از مصالح با کیفیت است و خرید گروت اپوکسی از پارتاک گزینه مناسبی برای شماست.
روش دیگر شامل قرار دادن یک لایه نازک از گرافن در بالای یک پد لاستیکی طبیعی است. محققان بر این باورند که این یک گزینه دمپر کم هزینه برای ساختمانهای تجاری و مسکونی خواهد بود.
3.مکانیزم زهکشی
آب جمع آوری شده میتواند عوارض ساختاری ایجاد کند. به همین دلیل است که گاراژهای پارکینگ اغلب دارای سازههای باربر دو سه راهی با پیچش هستند که یک گوشه را پایین میآورند، ویژگی که تاب برداشتن نام دارد. مهندسان زهکشی مثبت با حداقل ۱.۵ درصد شیب در عرض مورب به سمت زهکشی کف اجرا میکنند. زهکشی نیز برای کمک به سازهها در تحمل زلزله بسیار مهم است.
هنگامی که بلایا در مکانهایی با خاکهای سست و شنی رخ میدهد، لرزش میتواند منجر به پدیدهای به نام روانگرایی شود. باعث فرورفتن یا حرکت ساختمانها به یک طرف میشود و لولههای فاضلاب ممکن است به سطح برسند. هنگامی که خاک پس از زلزله دوباره جامد میشود، ساختمانها در موقعیت فرورفته و کج خود باقی میمانند.
با این حال، زهکشهای زلزله به خروج آب جمع آوری شده کمک میکند و از مایع شدن جلوگیری میکند. آنها قطعات پیش ساختهای هستند که در یک پارچه فیلتر پیچیده شده اند. قطر هر زهکشی بین ۳ تا ۸ اینچ است و نصب موفقیتآمیز مستلزم قرارگیری به سبک شبکهای است. بسته به اندازه منطقه مستعد روان شدن، یک ساختمان ممکن است به صدها یا هزاران زهکش نیاز داشته باشد.
4.تقویت سازه
مهندسان و طراحان روشهای مختلفی برای مقاومسازی سازه ساختمان در برابر زلزلههای احتمالی دارند. بسیاری از آن نیروهای لرزهای تغییر جهت میدهند. به عنوان مثال دیوارهای برشی و قابهای مهاربندی شده نیروهای جانبی را از کف و سقف به پی منتقل میکنند.
سپس، دیافراگمها صفحات افقی صلب هستند که نیروهای جانبی را به قسمتهای مقاوم در برابر عمودی ساختمان، مانند دیوارها یا چارچوب ساختمان منتقل میکنند. قابهای مقاوم در برابر حرکت نیز وجود دارد و این احتمالات باعث میشود که اتصالات قاب ساختمان سفت شود و در عین حال به سایر قسمتها اجازه حرکت دهد.
ساختمانهای کوتاهتر نسبت به ساختمانهای بلندتر انعطاف کمتری دارند. بنابراین، مهندسان معمولا متوجه میشوند که باید برای سازههایی که فقط چند طبقه ارتفاع دارند در مقابل آسمانخراشها، تقویت ساختاری بیشتری ارائه کنند.
5.مواد با شکل پذیری کافی
شکلپذیری توضیح میدهد که چگونه یک ماده میتواند تغییر شکل پلاستیک را قبل از شکست تحمل کند. بنابراین، مواد با شکلپذیری بالا میتوانند مقادیر زیادی انرژی را بدون شکستگی جذب کنند. فولاد سازهای یکی از انعطاف پذیرترین مواد است، در حالی که آجر و بتن موادی با شکلپذیری پایین هستند.
همچنین محققان راهحلهای خلاقانهای ابداع کردهاند که نشان میدهد چگونه فولاد سازهای تنها ماده مقاوم در برابر زلزله نیست که ارزش بررسی دارد. به عنوان مثال، دانشمندان یک بتن تقویت شده با الیاف با خواصی مشابه فولاد را مهندسی کردند. آنها این ماده را کامپوزیت سیمانی شکلپذیر دوستدار محیط زیست نامیدند. آزمایشها نشان داد که استفاده از لایهای به ضخامت ۱۰ میلیمتر بر روی دیوارهای داخلی، از آنها در برابر آسیب در طول یک زلزله شبیهسازی شده با بزرگی ۹.۰ محافظت میکند.
همچنین پروژههایی برای ساخت خانههای مقاوم در برابر زلزله در کشورهایی در حال انجام است که منابع لازم برای ساخت خانههای ایمن ساخته شده از موادی را ندارند که مردم ممکن است نیاز به واردات داشته باشند یا مهارتهای لازم برای استفاده صحیح را ندارند (مانند بتن و آجر). تحقیقات نشان داد که چگونه مردم اندونزی میتوانند خانههای مقاوم در برابر زلزله را تقریبا به طور کامل از بامبو بسازند. سقفها دارای ورقهای راه راه ساخته شده از بازیافت تترا پاک هستند، مادهای سبک وزن که گرما را منعکس میکند.
تصمیمات متفکرانه می تواند جان انسان ها را نجات دهد
سالانه دهها هزار زلزله در سطح جهان رخ میدهد. اگرچه برخی از آنها آسیب جزئی یا بدون خسارت وارد میکنند، برخی دیگر منجر به فروریختن ساختمانها، تلفات جانی و اختلالات شدید در اقتصاد محلی میشود.
نکات طلایی ذکر شده در این مطلب همه چیز را شامل نمیشود اما شامل پنج مورد است که باید در هر مکالمه در مورد کمک به یک ساختمان در برابر زلزله مطرح شود. هنگامی که معماران، کارگران ساختمانی و سایر متخصصان از یک سازه در برابر فعالیتهای لرزهای محافظت میکنند، به جوامع ایمنتر، پایدارتر و مولدتر کمک خواهند کرد. لازم به ذکر است که پارتاک تولیدکننده برتر محصولات شیمیایی ساختمان امکان خرید روان کننده بتن باکیفیت و مرغوب را مهیا کرده است.


سیاره عطارد که نزدیکترین سیاره به خورشید است، پس از غروب خورشید در آسمان عصر انتهای ماه آوریل ۲۰۲۲ خواهد درخشید. اگرچه تشخیص عطارد ممکن است سخت باشد، اما اواخر آوریل زمان بسیار خوبی است، چرا که تنها سیاره قابل مشاهده در آسمان عصرگاهی است.
به نقل از اسپیس، هنگامی که ماه آوریل آغاز شد، آسمان عصرگاهی فاقد هرگونه سیاره درخشان بود و این داستان تقریباً در نیمه اول این ماه که دو روز پیش آن را پشت سر گذاشتیم، برقرار بود. اما این موضوع در نیمه دوم این ماه تغییر خواهد کرد.
اواخر ماه آوریل این سیاره که اغلب به عنوان دشوارترین سیاره در بین پنج سیاره درخشان منظومه شمسی و قابل مشاهده با چشم غیرمسلح شناخته میشود، اندکی پس از غروب خورشید به راحتی در آسمان قابل مشاهده خواهد بود.
به این سیاره “سیاره پست” نیز میگویند، زیرا مدار آن از مدار زمین به خورشید نزدیکتر است. بنابراین عطارد از نقطه نظر ما همیشه در جهت کلی خورشید به نظر میرسد. از آنجایی که عطارد نزدیکترین سیاره به خورشید نیز هست، هرگز در آسمان شب از دید ما چندان از مجاورت خورشید دور نمیشود.
به همین دلیل است که افراد نسبتا کمی در طول تاریخ به آن توجه کردهاند. حتی شایعهای وجود دارد که یکی از بزرگترین ستاره شناسان تاریخ به نام “کوپرنیک” هرگز آن را از سرزمین خود در لهستان ندیده است. در حالی که این سیاره در اغلب مواقع سال از دیدها پنهان است، چند بازه زمانی وجود دارد که در آنها دیدن عطارد تقریباً به هیچ تلاشی نیاز ندارد و ما اکنون در شرف ورود به یکی از آنها هستیم. تنها کاری که لازم است بکنیم این است که بدانیم چه زمانی به کجا باید نگاه کنیم و برای دیدن عطارد باید یک افق باز و بدون مانع به سمت غرب-شمال غرب بیابیم.
رخنمایی عطارد در آوریل ۲۰۲۲
در تاریخ دوم آوریل، عطارد در سمت دور خورشید از دید ما قرار داشت، بنابراین از دید ما پنهان بود. اما دو رویداد وجود دارد که باعث میشوند این سیاره کوچک سنگی اواخر این ماه در معرض دید قرار گیرد.
ابتدا در تاریخ نهم آوریل، عطارد به نقطه صعودی خود رسید، نقطهای که به نظر میرسد از صفحه مداری زمین در آسمان(به نام دایره البروج) عبور میکند و به سمت شمال حرکت میکند. این مزیت رصدی را برای رصدگران نیمکره شمالی فراهم میکند.
سپس در تاریخ ۱۳ آوریل، عطارد به حضیض خود یعنی نزدیکترین نقطه به خورشید رسید. در این قسمت از مدار آن است که عطارد سریعترین حرکت را دارد و هماکنون در حال دور شدن سریع از مجاورت خورشید است و تا اواخر آوریل از خورشید فاصله خواهد گرفت.
عطارد از دیشب حدود ۴۰ دقیقه پس از غروب خورشید، بسیار نزدیک به افق غربی-شمال غربی قابل مشاهده است و اگر آسمان در محل سکونت شما صاف باشد و هیچ مانع بلندی جلوی دید شما را نگرفته باشد، قادر به دیدن آن به عنوان یک ستاره بسیار درخشان که با رنگ نارنجی مایل به زرد میدرخشد، خواهید بود.
عطارد هم اکنون با قدر ظاهری منفی ۱.۱ میدرخشد، به این معنی که به عنوان دومین جرم درخشان در آسمان عصرگاهی دیده میشود و فقط ستاره شباهنگ(Sirius) که درخشندهترین ستاره است، از آن درخشانتر است.
شباهنگ نام یک سامانه ستارهای و درخشانترین ستاره آسمان شب است. شباهنگ کمابیش از همه نقاط مسکونی زمین دیده میشود و در نیمکره شمالی به عنوان یک رأس از مثلث زمستانی شناخته میشود. شباهنگ با فاصله ۸.۶ سال نوری یکی از نزدیکترین ستارهها به زمین است. جرم شباهنگ ۲.۴ برابر جرم خورشید و قدر ظاهری آن منفی ۱.۴۷ است.
پیوند خوشه پروین و ماه
طی دو هفته آینده، عطارد به آرامی درخشندگی خود را از دست میدهد، اما با دور شدن تدریجی از مجاورت خورشید به آرامی ارتفاع میگیرد.
این سیاره در تاریخ ۲۹ آوریل به بیشترین کشیدگی شرقی میرسد که بزرگترین فاصله زاویهای خود از شرق خورشید(۲۱ درجه) است. پس از آن با قدر ظاهری ۰.۴ و حدود یک ساعت و ۵۰ دقیقه پس از غروب خورشید میدرخشد که بهترین رخنمایی عطارد در سال ۲۰۲۲ است.
بهترین منظره احتمالاً ۵۰ دقیقه پس از غروب خورشید خواهد بود که عطارد در زاویه ۱۰ درجه بالاتر از افق غربی-شمال غربی خواهد نشست.
“کشیدگی” در اخترشناسی، فاصله ظاهری سیارات درونی نسبت به خورشید از نگاه ناظر زمینی یا به عبارتی برابر با زاویه جدایی یک سیاره درونی که مدارش درون مدار زمین است با خورشید از ناظر زمینی به عنوان مرجع است.
اما در تاریخ ۲ مه، یک جرم آسمانی دیگر به صحنه خواهد آمد که ماه خواهد بود. در این تاریخ، ماه به شکل یک برش باریک از نور ظاهر میشود که تنها چهار درصد توسط خورشید روشن میشود. ماه در آن زمان در زاویه چهار درجه سمت چپ و بالای عطارد قرار خواهد گرفت. در همین حال، خوشه پروین فقط ۲.۵ درجه در سمت راست و پایین عطارد قرار خواهد گرفت و شما باید بتوانید هر سه را در میدان دید دوربینهای دوچشمی استاندارد ببینید.
در کل، در گرگ و میش غروب روز ۲ مه، این رویاد میتواند یک تابلوی آسمانی دوست داشتنی ایجاد کند.
عطارد در ۱۶ آوریل در تلسکوپها، یک کره غول پیکر است که بیش از سه چهارم(۷۹ درصد) روشن شده است، به همین دلیل است که بسیار درخشان به نظر میرسد. اما تا ۲۵ آوریل، کمی کمتر از نیمهروشن به نظر میرسد و میزان روشنایی سطح آن توسط خورشید در روزهای بعد کاهش مییابد و در دوم مه به ۲۸ درصد، در چهارم مه به ۲۳ درصد و تا شش مه تنها به ۱۸ درصد میرسد.
در نتیجه، هنگامی که عطارد پس از ۲۹ آوریل شروع به برگشت به نزدیکی خورشید میکند، با سرعت نسبتاً سریعی از دید ما محو میشود.
در واقع تا تاریخ دوم مه، درخشندگی عطارد به قدر ظاهری ۰.۸ کاهش مییابد که تنها یک ششم روشنایی روز ۱۶ آوریل است. قدر ظاهری عطارد تا تاریخ ششم مه تا ۱.۶ کاهش مییابد و تلسکوپها آن را به صورت یک هلال باریک نشان میدهند. به احتمال زیاد این آخرین تصویر ما از آن خواهد بود، زیرا در طول غروبهای بعدی تقریبا از دید ما پنهان میشود.
عطارد؛ سیارهای گرم و سرد
در افسانههای روم باستان، عطارد پیامآور خدایان تیزپا بوده است، چرا که این سیاره نزدیکترین سیاره به خورشید و سریعترین سیاره منظومه شمسی است و به طور متوسط با سرعت ۴۷.۴ کیلومتر در ثانیه حرکت میکند و سفر سالانه خود به دور خورشید را تنها در ۸۷.۹۶ روز زمینی انجام میدهد.
جالب اینجاست که مدت زمانی که عطارد یک بار به دور خود میچرخد، معادل با ۵۸.۶ روز زمینی است، به طوری که تمام قسمتهای سطح آن دورههایی از گرمای شدید و سرمای شدید را تجربه میکند. اگرچه میانگین فاصله آن از خورشید تنها ۵۷.۹ میلیون کیلومتر است، اما تا حد زیادی بیشترین دامنه تغییر دما را تجربه میکند که شامل ۴۲۷ درجه سانتیگراد در سمت روز و منفی ۱۹۳ درجه سانتیگراد در سمت شب آن است.
هویت دوگانه عطارد
در دوران پیش از مسیحیت، این سیاره در واقع دو نام داشت، زیرا مردم در آن متوجه نشده بودند که این سیاره میتواند به طور متناوب در یک طرف خورشید و سپس در طرف دیگر آن ظاهر شود.
عطارد در هنگام عصر، “هرمس”(Hermes) نامیده میشد، اما هنگامی که در صبح دوباره ظاهر میشد به نام “آپولو”(Apollo) شناخته میشد.
گفته میشود که “فیثاغورث” در حدود قرن پنجم قبل از میلاد با اشاره به اینکه هر دوی این اجرام، یکی هستند، این راز را حل کرده است.
منبع: ايسنا
علم و فناوری
بومیسازی دستگاه تلقیح ملکه زنبورعسل با قابلیت کنترل باروری
منتشر شده
1 ماه پیشدر
۲۷ فروردین , ۱۴۰۱

محققان یکی از شرکتهای دانشبنیان دستگاه تلقیح مصنوعی ملکه زنبورعسل را عرضه کردند که علاوه بر کنترل باروری، امکان تولید عسل با کیفیت را فراهم میکند.
علی عطائیان، عضو هیات مدیره این شرکت با اشاره به اینکه دستگاه تلقیح ملکه زنبورعسل میتواند بر بسیاری از تولیدات طبیعی اثرات مثبت داشته باشد، گفت: دستگاه تلقیح ملکه زنبورعسل یکی از جدیدترین و بهترین دستگاههایی است که از امکان اسپرمگیری و تلقیح ساده با سرعت بالا و در عین حال انتقال آلودگی کمتری برخوردار است.
وی با بیان اینکه این دستگاه تلقیح ملکه زنبورعسل، کیفیت عسل تولیدشده را ارتقا میدهد و باروری را نیز میتواند کنترل کند، اظهار کرد: تلقیح مصنوعی ابزاری برای اصلاح نژاد است و این تکنیک امکان ایجاد تلاقیهای جدید را برای اهداف تحقیقاتی فراهم میکند. رفتار جفتگیری در زنبور عسل بسیار تصادفی و کنترل آن مشکل است و ملکه زنبورعسل در هنگام پرواز با تعداد زیادی زنبور نر جفتگیری میکند. ملکه باکره به سمت منطقه تجمع نرها پرواز میکند که در این منطقه تعداد ۱۰ هزار تا ۳۰ هزار زنبور نر با منابع ژنتیکی مختلف حضور دارند.
به نقل از مرکز اطلاعرسانی معاونت علمی ریاستجمهوری، عطائیان با تاکید بر اینکه تحقیقات اثبات کرده است که به هیچ وجه عملکرد یک ملکه تلقیح مصنوعی شده به صورت صحیح، کمتر از یک ملکه جفت طبیعی نبوده، بلکه میانگین موفقیت تلقیح مصنوعی با ۹۵ درصد بیشتر از جفت طبیعی است، ادامه داد: پس بدون شک تنها راه اصلاح و زنبورداری صنعتی، استفاده از دستگاه تلقیح ملکه زنبورعسل است.
مدیر این شرکت با اشاره به اینکه دستگاه تلقیح ملکه زنبورعسل ایرانی حدود ۱۰۰ میلیون تومان ارزانتر از نمونه خارجی است، توضیح داد: دستگاه تلقیح ملکه زنبورعسل علاوه بر این که تولید عسل کشور را ارتقا میدهد، گرده افشانی را نیز نظم میبخشد و بر دام نیز اثر مثبت میگذارد و در حوزه میوه و گیاهان نیز نتایج مثبتی میتواند داشته باشد.
منبع: ايسنا

دستیابی به توافق، منوط به جدی بودن تصمیم ایران است

عزیزی: یارگیری مناسب باعث قهرمانی استقلال شد

اخذ مالیات خرید و فروش ارز خارج از صرافی شدنی نیست

نگرانی از افزایش بیکاری در مشاغل خدماتی و خانگی به دلیل گرانی

مایلی کهن: گل محمدی برود چه کسی جای او بیاید؟

دانلود زیرنویس سریال Sh**ting Stars 2022 – بلو سابتايتل

دانلود زیرنویس سریال Blue Flame Assault 2022 – بلو سابتايتل
دانلود زیرنویس سریال Love All Play 2022 – بلو سابتايتل

کشف گونه جدیدتری از سویه اومیکرون در آمریکا

رایزنی مسرور بارزانی با وزیر خارجه انگلیس درباره تشکیل دولت عراق
برترین ها
-
اقتصادی11 ماه پیش
آموزش دوخت چادر نماز برای مبتدی ها
-
اقتصادی12 ماه پیش
طراحی گیرندهای جدید برای انتقال دادهها با حجم بالا
-
تکنولوژی12 ماه پیش
ناسا پس از 30 سال دوباره سیاره زهره را کاوش میکند
-
ورزشی12 ماه پیش
ایران 3 – هلند 0؛ معروف آمد و بردیم!
-
تکنولوژی12 ماه پیش
مدرسه “هوش مصنوعی” در قالب انستیتو تکنولوژی راهاندازی خواهد شد
-
فرهنگی و هنری10 ماه پیش
درگذشت یک مجسمهساز بر اثر کرونا
-
سیاسی12 ماه پیش
هرکس شعار بدهد دولت هیچ کاره است، نشانه بیکفایتی اوست
-
ورزشی11 ماه پیش
خلاصه بازی ترکیه 0 – ایتالیا 3- یورو 2020