مالیات بر درآمد املاک از انواع مالیات مستقیم است که انواع درآمدهای حاصل از ملک را شامل می‌شود و مالیات بر اجاره املاک یکی از سه نوع مالیات بر درآمد املاک است که به درآمد حاصل شده اشخاص حقیقی و حقوقی بابت اجاره املاک و مستغلات در ایران تعلق می‌گیرد.

درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره گذاشته می‌شوند، عبارت است از کل مال‌الاجاره اعم از نقدی و غیرنقدی پس از کسر ۲۵ درصد بابت هزینه‌ها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره؛ بنابراین ۷۵ درصد درآمد اجاره املاک مشمول مالیات بوده و ۲۵درصد آن معاف از مالیات است.

همچنین، ملکی که کسب درآمد از اجاره آن مشمول مالیات اجاره می‌شود، می‌تواند ملک مسکونی، اداری و یا تجاری باشد. البته، کاربری ملک در شمول آن نسبت به قوانین مربوط به مالیات بر درآمد اجاره ملک، بی‌تاثیر است و این مالیات فقط به مبلغ اجاره تعلق می‌گیرد.

لازم به ذکر است که مالیات بر درآمد اجاره مربوط به صاحبان املاک است و ارتباطی به مستاجر ندارد.

در این بین، براساس اعلام سازمان امور مالیاتی، کلیه اشخاصی که ملک یا املاک خود را به اجاره واگذار کرده‌اند و درآمدی از آن دارند، مشمول مالیات بوده و موظف‌اند تا پایان تیرماه سال جاری به سامانه my.tax.gov.ir مراجعه و نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیات بردرآمد اجاره املاک عملکرد سال ۱۴۰۰ خود اقدام کنند.

هر مؤدی مشمول، در اظهارنامه الکترونیکی مالیات بردرآمد اجاره املاک باید به ازای تمام املاک مورد اجاره در کل کشور یک اظهارنامه ارائه کند.

در نوع مالیات بر اجاره املاک، دو نوع محاسبه مالیات دست اول و دست دوم وجود دارد و تفاوت این دو محاسبه در آن است که ماخذ مالیات بر اجاره دست اول ۷۵ درصد اجاره بهای سالیانه بوده، در حالیکه این ماخذ برای اجاره دست دوم توسط مستاجر، تفاوت اجاره بهای پرداختی توسط او به مالک و اجاره بهای دریافتی توسط او از مستاجر دوم است.

نرخ مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۰ نیز به شرح زیر است:

مطابق تبصره ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم، به ازای هر ۱۰ درصد افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات اشخاص موضوع این ماده نسبت به درآمد ابرازی مشمول مالیات سال گذشته آنها، یک واحد درصد و حداکثر تا پنج واحد درصد از نرخ‌های مذکور کاسته می‌شود که شرط برخورداری از این تخفیف، تسویه بدهی مالیاتی سال قبل و تسلیم اظهارنامه مالیاتی مربوطه در مهلت اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی است.

موارد معافیت از مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۰

طبق این گزارش، برخی از املاک از مالیات بر درآمد اجاره معاف هستند که موارد آن‌ها به شرح زیر ذکر شده است:

۱.املاکی که مورد سکونت پدر یا مادر یا همسر یا فرزند یا اجداد یا افراد تحت تکفل مالک است.
۲.املاک مورد اجاره، درتهران تا ۱۵۰ متر مربع و در سایر نقاط تا ۲۰۰ مترمربع.
۳.مالکان مجتمع‌های مسکونی دارای بیش از سه واحد استیجاری که با رعایت الگوی مصرف مسکن بنا به اعلام وزارت مسکن و شهرسازی ساخته شده یا می‌شوند در طول مدت اجاره از ۱۰۰ درصد مالیات بر درآمد املاک اجاری معاف است.
۴.اگر شخص مالک هیچ درآمدی به غیر از اجاره ملک خود ندارد تا میزان معافیت مالیاتی که هر ساله اعلام می‌شود از پرداخت مالیات معاف است که سقف و کف معافیت مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شود.