به گزارش ایسنا، به نوشته فایننشال تایمز چاپ انگلیس، این شرایط با  ۱۰ سال قبل مصری‌ها که دولت مبارک را برکنار کردند، متفاوت است. در واقع انقلاب مردمی میدان التحریر قاهره به ۳۰ سال دیکتاتوری مبارک نه تنها پایان نداده بلکه شش دهه حکومت نظامی را بازگرداند.

چند هفته قبل از آن زین العابدین بن علی در تونس برکنار شد و بعد از آن معمر قذافی در لیبی و علی عبدالله صالح در یمن برکنار شدند. سوری‌ها علیه دولت بشار اسد شورش کردند و به این ترتیب جنبش التحریر هشدار داد که جهان عرب راه خود را به سوی دموکراسی آغاز کرده است.

این روزنامه انگلیسی نوشت، کودتاچیان عرب یکی پس از دیگری نام انقلاب را بر فعالیت‌های خود گذاشتند اما انقلاب میدان التحریر شایسته این نام بود زیرا مردم در خیابان‌ها توانستند یک حاکمیت قدرتمند و دارای ارتش و نیروهای امنیتی را برکنار کنند و تنها شعارشان این بود “سرت را بالا بگیر تو مصری هستی”. اما وعده التحریر خیلی زود به سراب تبدیل شد.

فایننشال تایمز در ادامه به پیروزی اخوان المسلمین در اولین انتخابات دموکراتیک در مصر و رسیدن محمد مرسی، کاندیدای آنها به سمت ریاست جمهوری اشاره کرد و نوشت: آنها در یک سال فرصت خود را نابود نکردند چرا که آنها به نمایندگی از همه مصری‌ها حکومت نکرده و تلاش کردند انقلابی را که در پیوستن به آن مردد بودند، بربایند در حالی که ارتش در کنار به تماشا ایستاده و منتظر فرصت بود.

روزنامه یاد شده با اشاره به اینکه خصومت اخوان المسلمین چگونه باعث بازگشت گروه‌های قبلی شد که خود را تحت عنوان جنبش تمرد ساماندهی کردند و ارتش از آنها حمایت کرده و عبدالفتاح سیسی، فرمانده وقت ارتش به آن جهت داد زیرا ارتش مهمترین موسسه در مصر است که با کمک به بازسازی پایه‌های کشور امنیتی، اندکی محبوبیت در میان مردم کسب کرد. مصر با روی کار آمدن سیسی با کمک لیبرال‌ها و حزب چپ ملی که مبارک را خلع کرده بود، فرعون جدیدی پیدا کرد که با سرعت برای خاموش کردن اخوان المسلمین و قتل آنها در خیابان‌ها و زندانی کردن آنها وارد عمل شد. سپس برای بازداشت دشمنان اخوان و مبارک با هم اقدام کرد. سیسی در سال ۲۰۱۴ انتخاب شد و در سال ۲۰۱۸ در شرایطی که به نظر می‌رسید یک بازاریابی تجاری بود نه رقابتی سیاسی برای دومین بار انتخاب شد، او مخالفان را سرکوب کرد به شکلی که در سراسر مصر هیچ صدای مخالف و یا نهاد مستقلی وجود نداشت و بر خلاف مبارک که بهترین مشاوران را در حوزه سیاست خارجه دور هم جمع کرد، سیسی ترجیح داد افراد مطیع و چهره‌هایی را که با تمامی سخنانش بدون چون و چرا موافق باشند، انتخاب کند. به گفته یکی از همکاران سابق سیسی، او ترجیح می‌دهد به اطلاعات نظامی و گزارش‌های مرکز امنیتی مربوط به دولت که کلا آن را نادیده می‌گیرد، توجه کند.

تنش‌هایی که سیسی درگیر آنها بود، حاکی از ناموفقیت اسلام‌گراها، لیبرال‌ها و نظامیان در مصر برای همزیستی با یکدیگر بود. سکولارها در پیشنهاد یک رهبری قدرتمند ناموفق بودند و به همین دلیل به ارتش روی آوردند تا به آنها در رهایی از اسلام‌گراها کمک کند. لیبرال‌ها خیلی در حوزه اقتصادی موفق نبودند و در دوره مبارک بسیاری شرکت‌های خصوصی حضور یک افسر ارتش در مدیریت خود را مفید می‌دانستند.

در دوره سیسی اقتصاد مصر همانند یک امپراتوری تجاری-نظامی گسترده آغاز به کار کرد و یک شرکت ساخت و ساز وابسته به ارتش کار اجرای پروژه سیسی یعنی احداث پایتخت جدیدی در نزدیکی قاهره با هزینه ۵۰ میلیارد دلار را آغاز کرد.

یزید صایغ از مرکز خاورمیانه و کارشناس ارتش مصر اعلام کرد: ورود ارتش به بخش خصوصی پایین‌ترین سطح سرمایه‌گذاری خصوصی از دهه شصت میلادی یعنی اوج مشارکت کشورهای عربی در دوره جمال عبدالناصر است. سیسی از کاهش افکار عمومی غرب درباره ترجیح دیکتاتوری بر تنش‌ها به ویژه پس از آنکه تروریست‌ها انقلاب سوریه را ربوده و تشکیلات داعش را پدید آوردند، استفاده کرد تا جایی که دونالد ترامپ او را دیکتاتور مورد علاقه خود خواند.

جو بایدن در تابستان با انتشار توییتی از پایان کار مرد قدرتمند مصر خبر داد. با این وجود آمریکا از زمان امضای توافق صلح مصر-رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۷۹ سالانه ۱.۳ میلیارد دلار کمک کرده است، باراک اوباما پس از کودتای سال ۲۰۱۳ این کمک‌ را برای مدت کوتاهی لغو کرد. واشنگتن این مبلغ را هدیه کوچکی به مصر برای کمک به امنیت رژیم صهیونیستی و کانال سوئز دانست.

در سایه سیسی جایگاه مصر به عنوان ستون مهم سیاست آمریکا در منطقه کاهش یافت و به پرجمعیت‌ترین کشور عربی تبدیل شد که عربستان و امارات با حمایت مالی از کودتای سال ۲۰۱۳ سیسی او را به مشتری تبدیل کردند. اینکه سیسی قدرت را در مصر به صورت انحصاری به دست گرفته کاهش گسترده نفوذ او را جبران نمی‌کند و این بر خلاف وضعیتی است که یک دهه قبل هرچند برای مدتی کوتاه نشان می‌داد.

انتهای پیام

منبع:ایسنا